Uzman Psikolog, İmtihan Tasası İçin Tekliflerde Bulundu

Sınav tasasını yenmek için tekliflerde bulunan Uzman Klinik Psikolog Kübra Bozkurt, “Ebeveynlerin çocuklarına empatik ve anlayışlı davranması, inanç aşılaması, muvaffakiyet seviyesi ve imtihan sonucu ne olursa olsun eforlarını takdir etmeleri çok değerli. İmtihan telaşını yönetebilirsiniz. İmtihan tasası ve korkusunu ağır yaşayan çocuklarda aileden ve gerekirse bir uzmandan takviye alınması önemlidir” dedi.

Sınav tasasının, imtihan vakitlerinde ortaya çıkan ağır dert ve kaygıya neden olan ruhsal bir durum olarak tanımlandığını ve birçok insanın yaşayabileceğini belirten Medicana Sıhhat Kümesi Çamlıca Hastanesi Klinik Psikoloji Uzmanı Klinik Psikolog Kübra Bozkurt, “Aslında, olağan düzeyde yaşanan dert kişiyi korur ve sağlıklı bir histir. Şahısları ruhsal ve fizyolojik olarak uyanık meblağ ve daha âlâ iş çıkarmak için yardımcı olur. Lakin korku ve kaygının çok seviyede yaşanması kişinin günlük yaşantısını olumsuz etkileyerek performansının da azalmasına ve bozulmasına neden olur” diye konuştu.

Klinik Psikolog Bozkurt, “Girmemiz gereken bir imtihanda çalışmamız gereken bahisler evvelden muhakkak olur” diyerek, “Konu gereçlerini hazırlar, çalışır ve imtihana gireriz. Mevzuya tümüyle hakim olsak da telaş ve heyecan hissetmemiz kaçınılmazdır zira bilinmeyen, şimdi görülmemiş sorular gerilimimizi arttırır. İmtihan kağıdı önümüze geldikten sonra ve biz soruları çözmeye başladıktan sonra tasamız hafiflemeye başlar ve biz imtihanın üstesinden muvaffakiyetle geliriz” tabirini kullandı.

SINAVA HAZIRLANIRKEN YAŞANAN KAYGI

Klinik Psikolog Bozkurt, imtihan derdinin imtihan muvaffakiyetinin önüne geçtiği durumların farklı olduğuna dikkati çekerek, kelamlarına şöyle devam etti:

“Sınavdaki bahislere çalışırken en tesirli usulleri kullanarak bahse hakim olmaya çalışırız, imtihan anında da ezberlediğimiz bilgiyi hafızadan çekip kağıda dökeriz. İngilizce literatürdeki karşılığı ‘retrieval of memory’ olan bu bilişsel süreç, sorunun gerçek karşılığına ulaşmak için kodlanmış bilgiyi almamızı sağlar. Fakat birtakım bireyler için daha kolay yerine oturabilecek bu kodlama süreci, imtihan tasası taşıyan bireylerde zorlaşır. Kodlamayı kolaylaştırmak için çalışılması gereken mevzuyu modüllere böleriz ve küçük, kolay adımlarla işe başlarız. İmtihan tasası olan öğrenciler ise çalışılması gereken mevzuyu modüllere bölmekte zorlanır, kolay ve sıkıntı adımlar ortasındaki farkı anlayamaz. Bu nedenle de mevzuyu bir anda bitirmeye çalışır lakin kodlama başarılı bir halde gerçekleşmez. Hususa çalışmak için saatler harcasa da bu hususun ‘anlaşıldığı’ manasına gelmez. Anlanmayan mevzudan imtihanda çıkan soru da çözülemez. Buraya kadar olan kısım imtihan korkusu yaşayan öğrencinin imtihan öncesinde yaşadığı süreçlerdir. Bahislere çalışmak için verimsiz saatler harcanır ancak öğrenci kendini hazırlıksız hissetmeye devam eder. Bu meseleyle baş etmek için yapılması gereken iş kolaydır. Şayet korkunuz ders planlaması yapmanıza pürüz oluyorsa okul hocalarınızdan bu bahiste yardım alabilirsiniz. Uzun yılların deneyimi ve bilgisiyle, hocalarınızla küçük ve kolay adımlarla mevzuların üzerinden nasıl gelebileceğinizi planlayabilirsiniz ve elbette, muvaffakiyet için programa sadık kalmalısınız.”

SINAV ANINDA OLUŞABİLECEK KAYGI

Sınav anında hissedilen derdin biraz daha farklı olduğunu savunan Bozkurt, “Burada derdin oluşturduğu fizikî belirtiler de başlar. Bu belirtiler imtihan öncesinde de mevcuttur lakin bu belirtilerle baş etmek öğrenilmediyse, imtihan anında artış gösterirler. İmtihan mevzuları kâfi bir biçimde çalışılmış olsun diyelim. Şayet hissedilen tasa ve heyecan öğrencinin baş edemediği bir seviyeye geldiyse sırasıyla aşikâr bilişsel süreçler yaşanır. Öğrenci hissettiği dertten dolayı gördüğü birinci soruya kâfi dikkati veremez, kodladığı bilgiyi hafızasından çekip alamaz. Sorunun karşılığını hatırlayamadıkça tasası artar ve soruda daha fazla vakit kaybeder. Bu sırada belirli fizikî belirtiler baş gösterir. Kalp çarpıntısı, el ve ayaklarda titreme, süratli nefes alıp verme, terleme, sıcak/soğuk basması, sersemlik hissi üzere belirtiler derde eşlik eder ve gerilimi yükseltir. Bu noktada imtihan sorularını süratli bir formda gözden geçirmekte yarar var, sıkıntı sorular olabileceği üzere kolay sorular da vardır. Kolay soruları çözdükçe korkunuz hafifleyecek ve özgüveniniz artacaktır. Siz gevşedikçe dikkat düzeyiniz yükselecek ve imtihan başlangıcında çözemediğiniz sorulara dönüp cevaplayabileceksiniz. Pandemi, zelzele derken hayat sistemimiz radikal bir biçimde değişti. Ülkemizde uzun bir müddet uzaktan eğitime yapıldı; yakın vakitte yaşadığımız zelzele ise birçok vilayette eğitimde önemli olumsuzluk yarattı. Bu nedenle hepimiz üzere imtihana girecek öğrencilerimizde çok etkilendi” değerlendirmesinde bulundu.

KAYGIYI YÖNETMEK İÇİN ÖNERİLER

Sınav öncesi doğal oluşabilecek telaş için neler yapabileceğini de aktaran Klinik Psikolog Bozkurt, konuşmasını şu tabirlerle tamamladı:

“Sınava girecek öğrencilerin imtihan müddetini faal kullanmak, hangi kısım ve sorulardan başlayacağını belirlemek, karşılık kağıdında kaydırma yapmamak üzere durumlar için uygun usuller belirlenmeli ve sakinlikle yönetilmelidir. Birçok yol elbette var lakin kendinize en uygun olanı tercih etmelisiniz.

Sınavda rahat kıyafetler tercih edilmelidir. Rahatsız eden, dar gelen kıyafetlerden kaçınılmalı, üst üste giyinilmemelidir.

Su tüketimi ve tuvalet muhtaçlığı planlanmalıdır.

Son bir haftayı gerilimden, olumsuz haberlerden, vücut ve ruhu yoracak aktivitelerden uzak; sakin ve huzurlu geçirmek kıymetlidir. İmtihandan evvelki gün kendilerini güzel hissettirecek hoş hayaller kurulabilir, gevşeme ve nefes idmanları yapılabilir.

Sınavdan evvelki gün ve gece artık rahatlamaya yönelik aktiviteler tercih edilmelidir.

Mutlaka düzgün ve kaliteli bir uyku uyunmalıdır.

Akşam yemeğinde ve imtihan sabahı kahvaltıda hafif ve sindirimi sistemi rahatsızlığı yaratmayacak besinler tercih edilmelidir.

Mümkünse toplumsal medyadan uzak kalınmalı, yürüyüş yapıp aile ve sevdiklerinizle toplumsal ortamda bir ortaya gelinmelidir.

Sınav başlamadan özgüvenli bir duruş ile birkaç kere derin bir nefes alıp yavaşça verilebilir. İmtihan esnasında yanıtlayabileceği değerli sorulardan başlamalı, bilemediği sorulara takılıp kalmadan atlayıp sonra tekrar dönmeli, dikkatinin dağılması halinde bunun olağan olduğunu lakin sonrasında dikkatini tekrar toplayabileceğini düşünmeli ayrıyeten dikkat artırma teknikleri süratlice uygulanabilmelidir.

Kaygının çok arttığı vakitlerde bunu azaltmaya yönelik süratlice gevşeme antrenmanı, denetimli nefes alıştırması yapılabilir.

Sınav tasası ile obsesif kompulsif bozukluk, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, öğrenme zahmeti, depresyon, yaygın anksiyete bozukluğu, toplumsal anksiyete bozukluğu üzere teşhisler da mevcut olabilir. Bu nedenle uzman takviyesine başvurulması değer arz etmektedir.”