Mobolla’da 4 bin 500 yıllık hayatın izleri gün yüzüne çıkıyor

Mobolla’da 4 bin 500 yıllık hayatın izleri gün yüzüne çıkıyor

MUĞLA – Antik çağın en değerli yerleşim merkezlerinden ve geçmişi milattan evvel 5’inci yüzyıla kadar tarihlenen Menteşe ilçesindeki Mobolla Antik kentinde birinci kez hafriyat çalışmaları başladı. Klasik Anadolu yerleşim modelinin izlerini taşıyan kentteki 4 bin 500 yıllık ömrün izleri gün yüzüne çıkarılıyor.

Bakanlık ve YİKOB dayanak veriyor

Kütür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesi ve Muğla Müze Müdürlüğü başkanlığında, Bakanlık ve Muğla Valiliği YİKOB dayanağında Menteşe Belediyesinin lojistik takviye verdiği Menteşe ilçesine hakim bir doruktan bakan Mobolla Antik kentinin bilimsel hafriyat danışmanlığını Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesinden emekli Prof. Dr. Adnan Diler yapıyor. Kesintisiz 4 bin 500 yıl hayatın olduğu varsayım edilen yerleşim modelinin büsbütün Anadolu geleneğine uygun ve savunma hedefli yapılan Mobolla antik kenti surlarının dışında çok sayıda kaya mezar bulunurken, kent içinde kale (taş) konutlar, meskenler, kutsal alanlar ve yağmur sularının toplandığı dikey kaya sarnıçlar bulunuyor.

Kazı çalışmaları başladı

2 binli yılların başında yüzey araştırması yapılan Mobolla antik kentinde geçen yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Muğla Müze Müdürlüğü başkanlığında hafriyat çalışmasına döndürüldü. Prof. Dr. Adnan Diler’in bilimsel danışmanlığında başlayan hafriyat çalışmalarında birinci etapta Mobolla antik kenti tırmanma başlangıcında itibaren kentin ana giriş kapısına kadar olan kısımdaki kaya mezarlar belirlendi.

Kente, hem yaya, hem de araç le ulaşım var

Kazı çalışmasında birinci etapta kentin giriş kapısı ve kenti çevreleyen sur duvarlarının bir kısmı ortaya çıkarıldı. Kale içinde yapılan hafriyat çalışmalarında ise meskenlerde çalışmalar sürüyor. Antik kente gelecek ziyaretçilerin yol güzergahı üzerinde yer alan kalıntılar gün yüzüne çıkarılırken, kente araç ile gelmek isteyen vatandaşlar İkizce yolu üzerinden de kente araç ile ulaşım sağlayabiliyor.

Geçmişi 5 bin yıl eskiye dayanıyor

Moabolla Antik kentinin bilimsel hafriyat danışmanlığını yapan Prof. Dr. Adnan Diler, “Mobolla kalesindeki çalışmalarımızın başlangıcı 2000’li yıllara kadar devam ediyor. O vakit hafriyat yoktu. Yüzey araştırmaları formunda başladık ve yaklaşık 5-6 yıl yüzey araştırması yaptık. O yıllarda bizim yüzeyde bulduğumuz materyal Mobolla kalesinin vaktimizden 5 bin yıl eskiye kadar gittiğini gösteriyor. Geçen yıl yaptığımız çalışmalarda Kuzey surların çabucak önünde çalışmalar yapmıştık. Orada da bulgularımız bize çabucak surların gerisinde yerlerin olduğunu gösterdi. O yerleri en çok milattan sonra 12-13. Yüzyıla kadar getirebildik. Yani Doğu Rama ve Osmanlı periyoduna kadar getirebildik. Bu yılki maksadımız hem yürüyüş güzergahındaki kalıntıları açığa çıkarmak. Bizim asıl amacımız burada bilimsel sonuçlar değil. Bölgemizin çok muhtaçlık duyduğu kültür turizminde de kıymetlendirmek istiyoruz. Muğla bu mevzuda çok özel ve varlıklı zati. Masa dağı üzerindeki bu Mobolla kalesinin ayrıcalıklı özelliği var. Çabucak alt tarafında güney tarafından Karamuğla deresi, Batı tarafında ise Basmacı deresi ortasındaki bu harika kaya formasyonunun üzerinde bir yerleşme, çabucak bunun yamaçlarında kentsel sit ve bu kentsel sit Türkiye’nin en geniş kentsel sitlerinden birisi. Bunu ülkemizde görebilmek çok mümkün değil. Buradaki yerleşim biçimini Türk periyodunda ve hatta eski çağdaki klâsik yerleşim biçimini yakın vakte kadar izleyebiliyoruz. Buradaki yerleşim tarihi ne kadar eskiye gidiyor. Biz antik kaynaklardan Muğla isminin Mogola, Mobolla üzere vaktimizden 2 bin 400 yıla kadar gittiğini biliyoruz. Mimari olarak bunu açığa çıkarmak için hafriyat çalışmaları yapıyoruz. Bu hafriyat çalışmalarının sonucunda birinci kez 2 bin 400 yıla kadar giden devrin çanak çömleğine tanıklık eden gereç ele geçti” dedi.

4 bin 500 yıllık yerleşim

Yerleşimin büsbütün yerli Anadolu geleneğine nazaran yapıldığını belirten Prof. Dr. Diler, “Mobolla kalesinin yerleşme modeli temelinde Anadolu’daki bizim Tunç çağında gördüğümüz Milas Beçin Kalesindeki üzere dorukta bir yerleşme var ve muhafaza maksatlı yapılmış. Bu yerleşmenin dışındaki surların dışında mezarlar var, surların içerisinde sivil yapılar kale meskenler, meskenler, sarnıçlar ve kutsal alanlar var. Bu kutsal alanların bir kısmını açığa çıkardık. Burada bizim açığa çıkardığımız kaya içleri ve önlerindeki kutsal hedefli kullanılan kale çanakları Anadolu’da Tunç çağında, Hititlerde, demir çağında da, Urartu ve Frig uygarlığı ile koşuşturuyor. Yani buranın gelişim modeli büsbütün yerli Anadolu geleneğinde. En son Mobolla kalesinde hayat izleri milattan evvel şu anda bizim gördüğümüz 13. Yüzyıla kadar gidiyor. Yani Osmanlı ve Bizans’ın son devrine kadar gidiyor. Kesintisiz burada 4 bin 500 yılık bir yerleşme var diyebiliriz” dedi.