Lale Karabıyık’tan Bakan Koca’ya “Öğrenciler İçin 3 Ana, 2 Orta Öğün” Eleştirisi: “Teklifler Verdik Okulda Bir Öğün Yemek Verilmesi Konusunda, AKP ve…

CHP Eğitim Siyasetlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Lale Karabıyık, okula başlama maliyetlerinin 2019 yılıyla karşılaştırıldığında okul öncesinde yüzde 654, ilkokulda yüzde 493, ortaokulda yüzde 450, lisede ise yüzde 486 arttığını söyledi. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın “Okul çağı çocuklarımızın istikrarlı ve kâfi beslenmeleri gerekir, 3 ana ve en az 2 orta öğün olacak biçimde beslenmeleri uzmanlarca önerilmektedir” açıklamasını Biz dedik ki okullarda en az bir öğün yemek verilsin. Meclis’te 2023 bütçesi görüşmelerinde biz teklifler verdik, okullarda yemek verilmesi konusunda. Pekala ne oldu, her zamanki üzere AKP-MHP oylarıyla reddedildi. Pekala sayın bakan partiniz neden reddetti” diye eleştirdi.

Karabıyık’ın konuşmasından öne çıkan başlıklar şöyle:

“20 MİLYONDAN FAZLA ÖĞRENCİ, 1 MİLYON 178 BİN ÖĞRETMEN DÜN EĞİTİM ÖĞRETİME BAŞLADI: Birinci ve ortaöğretim kurumlarındaki 20 milyondan fazla öğrenci ve 1 milyon 178 bin öğretmen için eğitim öğretim dün yılı başladı. İyi uğurlu olsun diyorum. Okulların tatile girdiği o devirde ben şöyle bir açıklama yapmıştım. Demiştim ki ‘Bu devir çok değerli bir periyot, tatil devri. Okulların ve eğitim sisteminin bütün problemleri masaya yatırılmalı ve çözülmesi için çabuk davranılmalı’. Sıkıntılar vardı. Yalnızca zelzele bölgesindeki okullar değil, eğitim sistemindeki bütün problemler masaya yatırılarak tahlile kavuşturulmalıydı.

KATLANDI, DAHA DA DERİNLEŞTİ: Tatil bitti okullar açıldı ancak problemler çözüldü mü? Hayır, katlandı, daha da derinleşti. Bu problemleri eğitime erişim, eğitimin niteliği ve eğitim idaresine ait problemler olarak üç kümede topluyoruz demiştik. Eğitime erişimde karşımıza en fazla çıkan sorun okul kayıtları, kalabalık sınıflar, okula ulaşım, okul gereçlerinin edinilmesi, barınma ve beslenme üzere sıkıntılardır. Nitelikle ilgili sıkıntılar ise, eğitimin maksatları, eğitim programları, öğretim teknikleri, ölçme ve kıymetlendirme, okullarda kullanılan eğitim teknolojileri üzere sıkıntılara yer vermiştik. Yönetimsel sıkıntılar ise, mali kaynakların yetersizliği, öğretmen ve öbür işçi eksikliğinin giderilmemesiydi.

HALEN KAYIT PARASI VELİLERDEN İSTENİYOR: Bize gelen bilgilere nazaran; hala kayıtlarda velilerden para isteniyor. Sayın Bakan Özer demişti ki periyodunda, ‘Okulların gereksinimi olan parayı gönderdik. Hiçbir muhtaçlıkları yok. Para istemeye de muhtaçlıkları yok, esasen o denli yasal bir durum da kelam konusu değil.’ Biz o periyotta de neden para topladıklarını, örnekleri kendilerine ilettik. Kendileri de buna şahit oldu. Sayın Bakan Tekin geldi, dedi ki, ‘yok o denli bir uygulama. bağış falan da yok’. Lakin herhalde farkında değiller, para toplamaya velilerden devam ediyorlar. Bir cümle örnek vermek isterim, para toplanırken deniliyor ki, ‘Siz çocuğunuzun pak bir tuvalete gitmesini istemez misiniz? Biz o tuvaletin temizlenebilmesi için yardımcı işçi istihdam etmek zorundayız. Sizlerden gelen katkılarla bunu yapacağız, öteki paramız yok ki. Devlet de bize bu türlü bir yardımcı işçi vermedi.’ Bunlar yaşanan gerçekler. Bu bir örnek. Bunun yanıtına baktığınızda nitekim üzücü. Ne okul müdürünün hatası var ne öğretmenin hatası var ne okul aile birliğinin cürmü var ne velinin kabahati var. Zira okullara kâfi bütçe, işçi gitmiyor. Bu sıkıntılar da görmezden gelinmeye devam ediliyor.

MEB BÜTÇESİNİN, MERKEZİ İDARE BÜTÇESİNE ORANI BU YILKİ GERİLEMEYLE YÜZDE 9,64’E DÜŞTÜ: Şayet devlet eğitim yatırımlarına değer vermezse, bilhassa MEB bütçesi içerisindeki eğitim yatırımlarını düşük tutarsa ya da gayri safi yurtiçi hasıla içerisindeki eğitim harcamaların oranı azalırsa o vakit velinin üstüne daha çok eğitim harcaması yükü biniyor. Bu bir gerçek… MEB bütçesinden eğitim yatırımlarına ayrılan hisse 2002 yılında yüzde 17.18 iken bu oran 2023 yılında 9.18. Bu bir gerilemedir. MEB bütçesinin merkezi idare bütçesine oranı bu yılki gerilemeyle yüzde 9.64’e düştü.

BİZDE YÜZDE 20’NİN ÜSTÜNDE KALIYOR: OECD ülkeleri içerisinde kamunun daha az harcadığı ve vatandaşa daha çok yük bindiği bir ülkeyiz. Olağanda bizde yüzde 20’den daha fazlası eğitim harcamaları vatandaşın üstünde bu yük. Halbuki yüzde 90’ın kamuda, yüzde 10 olan bir kısmın velide kaldığı öbür ülke örnekleri var. Bizde yüzde 20’nin üstünde kalıyor. Devlet, eğitim için ayırdığı hissesi, takviyesi azaltınca ekonomik çöküntü, yoksulluk, mahrumluk, işsizlik; enflasyon eğitim harcamalarında ve çocuklarını okula gönderen velilerin maddi durumlarında çok daha tesirli olmaya başlıyor.

25 YILLIK BİR ÖĞRETMEN 24 BİN TL ALIYOR: Kontratlı fiyatlı öğretmen uygulamaları değişti mi, hayır değişmedi. 1 milyon ataması yapılmayan öğretmen var fakat; MEB boş geçen dersleri fiyatlı öğretmenler ile doldurmayı muvaffakiyet olarak anlatıyor. Burada en ufak bir gereksinim olduğunu tabir etmiyor. Bu aslında bir eğitim sistemi ayıbıdır diye tekraren söylemiştik. Fiyatlı öğretmenler taban fiyatın çok altında gelir elde edebiliyorlar, kontratlı ve takımlı öğretmenlerde de 25 yıllık bir öğretmenin 24 bin TL aldığını biliyoruz. O da artık hayat hududunun altında bir yere tekabül ediyor.

BUGÜN OKUL KANTİNLERİNDE SU 5 TL, 10 TL: Ulaşım başka bir sorun. Anayasa’ya baktığımızda, ‘eğitim mecburî ise okula ulaşım haktır.’ Bu da devlet sağlamalıdır, desteklemelidir. Gelelim en kıymetli gündemimize Beslenme Çantası, nasıl doldurulacak. Sıhhat Bakanı sayın Koca dedi ki ‘Okul çağı çocuklarımızın istikrarlı ve kâfi beslenmeleri gerekir, 3 ana ve en az 2 orta öğün olacak formda beslenmeleri uzmanlarca önerilmektedir.’ Çok yanlışsız bir şey söyledi. Yanlış bir şey yok. Bu türlü olması gerekiyor lakin sayın bakan, keşke bunu Ulusal Eğitim Bakanı da ekonomiyi yönetenler de duysa. Vatandaş enflasyona yenik düştü? Nasıl olacak bu iş? Alım gücü geriledi, her şey düzgünmüş üzere gösterilirken mutfaklarda yangın var. Konuttaki şartlar güç, yoksulluk, mahrumluk var, pekala okulda öğlen yemeği var mı sanki, bırakın yemeği sağlıklı bir su var mı? Bugün okul kantinlerinde su 5 TL, 10 TL.

HER ZAMANKİ ÜZERE AKP VE MHP OYLARIYLA REDDEDİLDİ: Biz dedik ki okullarda en az bir öğün yemek verilsin. Beraberinde sağlıklı bir su, bu bizim vaatlerimizde vardı ve birinci günden itibaren gerçekleştireceğimiz bir husustu. Meclis’te en son Ekim 2022 ve kasım ayında 2023 bütçesi görüşmelerinde biz teklifler verdik, okullarda yemek verilmesi konusunda. Pekala ne oldu, her zamanki üzere AKP-MHP oylarıyla reddedildi. Pekala sayın bakan partiniz neden bu reddetti? Neden çocuklara okul yemeği verilmedi? Hiç mi bu ülkenin parası yoktu buraya ayıracak?

BESLENME ÇANTASININ GÜNLÜK MALİYETİ 50 TL: Vatandaş, çocuğunun yanına beslenme çantası koyacak. Günlük maliyeti içinde lüks, ekstra bir şey yok, 50 TL. Haftanın 5 günü koyacak diyelim ki 3 çocuğu var çarpı 3, nasıl yapacak? Meskende yok, okulda yemek yok, beslenme çantasını dolduracak da para yoksa o vakit bu devletin ayıbıdır. Öbür taraftan, bu şu enflasyonist ortamda ki TÜFE’nin perdeleyerek gösterdiği, gerçeği yansıtmayan, gerçekte daha yüksek olan enflasyon ortamında bu yıl okula başlamanın maliyetini, okula devamın maliyetini sizlere göstermeye çalıştık. Okula başlamada ekonomik maliyetin son 4 yılda geldiği noktayı piyasadaki 137 eserin gerçek fiyatları üzerinden araştırarak ölçmeye çalıştık. Ayrıyeten araştırmamız, okula başlayan bir öğrencinin, veliden alınan kayıt paralarını içermiyor.

2022-2023 eğitim öğretim yılı okula başlama maliyetleri:

Eğitim Düzeyi	Okula Başlama Maliyetleri-2019 (TL	Okula Başlama Maliyetleri-2022 (TL)	Okula Başlama Maliyetleri-2023 (TL)
Okul Öncesi	1.198,07	4.615,8	9.037,78
İlkokul	1.813,77	7.550,1	10.770,76
Ortaokul	1.991,48	8.047,4	10.963,46
Lise	2.144,83	8.296,6	12.578,65