Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş: Karadeniz’in akıbeti meçhule gerçek gidiyor
Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, global iklim değişikliğinin Karadeniz‘i mevte sürüklemeye başladığını belirterek, “Avrupa Birliği Bilim Akademisi 1995 ile 2015 yılları ortasında Karadeniz‘de çok geniş bilimsel çalışmalar yaptı. 2019’da bu çalışmaların sonucu yayınlandı. Görülen o ki; Karadeniz, sahiden süratli bir biçimde mevte gidiyor. 2019 yılından sonra olaylar nasıl gelişti derseniz; birkaç gün evvel Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nin açıklaması, nitekim telaş vericiydi. ‘ Karadeniz, süratli bir biçimde mevte gidiyor’ denildi. Karadeniz‘in kendine has bir yapısı var. Karadeniz 3 katmandan oluşuyor; üst, orta ve alt katman. Üst katman 50 metreye kadar olan, oksijeni bol, canlıların yaşadığı, balıkların yaşadığı bir ortam. Onun altında bir soğuk orta katman var. 8 derece sıcaklığı olan bir orta katman. Orta katmanın altında, en tabanda ise zehirli gazların karar sürdüğü canlıların yaşamadığı bir ortam var” dedi.
“ARA KATMAN HAYATİ BİR ROL OYNUYOR”
150-200 metre derinliğin altındaki sularda oksijen olmadığını, taban sularının hidrojen sülfür yüklü olduğunu kaydeden Prof. Dr. Bektaş, “Ara katman burada hayati bir rol oynuyor. Üstteki canlıların hayat ortamı için orta katmanının vazifesi şu; üstteki katmanı daima olarak soğutuyor. Bir klima misyonu yapıyor. Güneş ışınları ile ısınan üst katman, alttaki soğuk orta katman vasıtasıyla soğutulduğu için üstteki katman daima oksijen bakımından varlıklı ve sirkülasyonu var. Canlı hayatı devam ediyor. Fakat 1960’lı yıllardan sonra global iklim değişikliğine bağlı olarak bu orta katman giderek özelliğini kaybetmeye başlıyor. Zira Avrupa’dan gelen kar suları orta katmanı besleniyor. Fakat kuzeyden gelen soğuk suların azalması ile bu orta katman giderek zayıflamaya, incelmeye, üstte de klima tesirini göstermemeye başladı. 2019’daki memleketler arası yayınlanan makalede bir alarm verildi” diye konuştu.
Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş.
“MAALESEF DURDURULAMAZ”
Karadeniz’in akıbetinin meçhul olduğuna dikkati çeken Prof. Dr. Bektaş, şöyle dedi; “En alttaki zehirli gazlarca varlıklı alt katman üste yanlışsız karışacağından üstteki hayatı tehdit edecek. Münasebetiyle bir bakıma Karadeniz’in akıbeti meçhule hakikat gidiyor. Pekala, bu durdurulabilir mi Maalesef durdurulamaz. Global iklim değişimine bağlı olarak Karadeniz son 50 yılda daima olarak ısınmaya başlıyor. Zira alttaki soğuk katmanı artık misyonunu yapamıyor. Üstteki katman daima ıslanınca bu sefer buharlaşma başlıyor ve buharlaşmanın tesiri ile karada sel ve heyelanları görüyoruz.”
“KÜRESEL ISINMA BALIKÇILIĞI OLUMSUZ ETKİLİYOR”
Karadeniz’de her geçen yıl balık ölçüsünün azaldığını gözlemlediğini söyleyen balıkçı Suat Paşalı da “Küresel ısınmadan ötürü kar suları deniz ile buluşmuyor. Buluşmadığından deniz suyu soğumuyor. Deniz suyu soğumayınca da balık olmuyor. Şu anda küçük balıklar var. Balıklar havyarlarını döküyor ancak anaç balık yok. Global ısınma balıkçılığı olumsuz etkiliyor. Evvelce daha az ağ serilir daha fazla balık tutulurdu. Lakin artık denize 2-3 kilometre ağ atılıyor lakin balık yok. Balık azaldı, çeşitleri azaldı. Balıkçıların birçok bırakma noktasına geldi. 10 seneye kalmaz balıkçıların hepsi bırakıp, turizm yapmaya başlar” diye konuştu.
“BALIKÇILIK ARTIK BİTME NOKTASINA GELDİ”
Trabzon Merkez Su Eserleri Kooperatif Lideri Mehmet Candeğer ise “Son vakitlerde bilim insanlarının söylediği üzere global ısınma, balıkçılığı olumsuz etkiliyor. Bunun yanında kirlilik, çok avcılık, teknolojinin gelişmesi ile büyüyen avcılığın verdiği ziyanlar da var. Balık avlanma vakitleri global ısınmaya bağlı olarak değişti. Yavrulama vakitleri değişiyor, aileden balıkçıyım. Dedelerimizin anlatmasına nazaran; evvelden burada orkinoslar, çeşit çeşit istavrit cinsleri, daha iri mezgitler varmış. Artık bu türlü şeyleri göremiyoruz. Yalnızca anılarda kalmış. Balıkçılık artık bitme noktasına geldi” dedi.