Hawaii yangınları: Maui halkı uyarmayan yetkilileri suçluyor, turistlere ‘Gelmeyin’ daveti yapıyor

ABD tarihinin son yüzyıldaki en ölümcül yangın afetini yaşayan Hawaii’de ada halkı, turistlere bölgeye gelmekten vazgeçmeleri daveti yapıyor. Yetkililere karşı da büyük bir öfke var.

Hawaii doğumlu aktör Jason Momoa Instagram hesabından, “Maui şu anda tatil yapılacak yer değil” iletisi verdi.

Momoa, “Seyahat etmeyin, büyük acı yaşayan adada varlığınıza gereksinim duyulduğuna kendinizi inandırmayın” açıklaması yaptı.

44 yaşındaki yıldız ismin açıklaması, kıyıda yüzen turistlerin görülmesi sonrası geldi.

Çok sayıda vefatın yaşandığı Lahaina kenti, bir vakitler Hawaii Krallığı’nın tarihi başşehri pozisyonundaydı.

Birkaç saat içinde yerle bir olan kentte resmi açıklamaya nazaran en az 93 kişi öldü. Yüzlerce kişinin kayıp olduğu ve meyyit sayısının önemli biçimde artacağı tabir ediliyor.

BBC’ye konuşan bir bayan da, hiçbir Hawaii’linin bu sularda yüzmeyeceğini, sörf ve dalış yapmayacağını söylüyor.

Aynı kişi reaksiyonunu göstermeye devam ediyor:

“Bu sularda sırf birkaç gün evvel insanlarımız öldüler. Birebir sularda sonraki gün ziyaretçiler, turistler suya girdi. Bu bizim ve onların kalplerinin ne kadar farklı yerlerde olduğunu gösteriyor. Şu anda iki Hawaii var; biri bizim yaşadığımız biri onların yaşadığı.” dedi.

Turizm, ada iktisadının en büyük gelir kalemi pozisyonunda bulunuyor.

2019 yılında 18 milyar dolarlık bir gelir sağlandı.

Lahaina’da afet nasıl adım adım geldi?

Hawaii’e ulaşan BBC muhabirleri Holly Honderich ve Max Matza kaleme aldı

Bir vakitler Hawaii’nin krallığının başşehri bugün bir krematoryum görünümünde.

Adanın batı ucunda kuru otları yakarak yokuş aşağı savrulmaya başlayan ateş, kentte bir alev çemberi oluşturdu.

Faciadan dört gün sonra hala insan kalıntıları bulunuyor

Ölü sayısı resmi olarak 100’e yaklaşsa da şimdi arama yapılan alan Lahaina’nın yüzde 3’lük bir kısmına karşılık geliyor.

Maui Polis Müdürü John Pelletier, “Facianın büyüklüğünü şimdi hiçbirimiz tam olarak bilmiyoruz” diyor.

BBC’ye konuşan onlarca afetzede, olayın nasıl başladığı ve geliştiğine ait daha net bir manzara ortaya koyuyor.

Dakikada 1,5 kilometre aralık katettiği söylenen yangın hakkında ortaklaşa lisana getirilen bir başka değerli şey, resmi bir ikazın yapılmadığına yönelik.

Salı sabahı Lahaina halkı elektriklerin kesik olduğu bir sabaha uyandı. Telefonlar şarj edilmemiş, klimalar çalışmıyordu.

Birçok kişi kesintinin nedeninin Dora Kasırgası olduğunu düşündü. Yetkililer kasırganın 105 kilometre sürate kadar çıkabilecek rüzgar sağanakları uyarısı yapmıştı.

Yakındaki yangınlarla da rüzgar ortasında şimdi bir irtibat kurulmamıştı.

Saat sabah 09.55’te yetkililer Lahaina yangınlarının büsbütün denetim altına alındığını duyurdu.

Richard Tenison isimli evsiz, bir eczanenin girişine kendine yer yapmıştı, fakat rüzgarın suratı yatağını kaldırımdan kaldıracak kadar şiddetliydi.

Tarihi kentin merkezinde yaşayan Lynn Robison birinci sefer duman kokusu aldığında saatin sabah 8 sıralarında olduğunu söylüyor. Lakin o sırada kent bir panik haline çok uzaktı.

Öğleden sonra 3 sıralarında ise her şey değişmeye başladı.

Kent sakini olan Les Munn, konutun dışında çöp atarken komşusu ile karşılaştığını, lakin rüzgar sesinden birbirlerini duyamadıklarını anlattı. Havadaki kül ve tozu da yakındaki bir inşaata bağladılar. İki komşu apartmanın farklı çıkışlarına yanlışsız ayrıldı. Dakikalar sonra ise binanın duman alarmı çalmaya başladı.

Apartman sakinleri dışarı çıktığında bina etrafındaki çalılar alev almıştı.

Munn, “O anda herkes panik yapmaya başladı” diye anlatıyor.

Ne Munn ne de BBC’nin konuştuğu iki düzine afetzede, o anlarda şimdi resmi bir tahliye uyarısı yapılmadığını söylüyor.

Hawaii Takımadaları’nın en büyük ikinci adası Maui’de, 80 adet açık hava siren sistemi bulunuyor. Bunlar tsunami yahut farklı afet olasılıklarına karşı aylık olarak test ediliyor.

Ancak bu erken ihtar sistemleri afet günü çalışmadı. Hawaii başsavcılığı bunu doğruladı ve bir soruşturmanın yürütüldüğünü duyurdu.

Birçok bireye ve yetkiliye nazaran alevler çok süratli hareket etti. Ortaya çıkan duman katmanı da birkaç metre öteyi görmeyi güçleştirdi, uçuşan közler insanların ciltlerini yaktı.

Richard Tenison, “Doğru düzgün bir şey görünmüyordu. Beşerler araçları ile kaçmaya çalışırken birbirlerine çarptı” diyen anlattı o anları.

2.200’den fazla bina yerle bir oldu. Meskenler, dükkanlar, kiliselerden oluşan Lahaina’nın sokaklarından geriye erimiş metal ve kül enkazı kaldı.

Maui’ye ailesi ile Kansas’tan turist olarak gelen Tee Dang, araçlarıyla kaçarken yolda öteki araçların yanmaya başladığını anlatıyor. Bu görünüm sonrası araçlarını olduğu yerde bıraktılar ve okyanusa koşmaya başladılar.

Dang ailesi başka 20 kişi ile birlikte bir itfaiye vazifelisi tarafından sudan saatler sonra kurtarıldı.

Kentte kayıp sayısının bine yakın olduğu düşünülüyor.

Afetten beş gün sonra bulunan cesetlerin sadece ikisi teşhis edilebildi.

Bölgeye kadavra tespit etmek için eğitilmiş köpekler getirildi.

Lahaina’da geride enkazla birlikte yetkililere rağmen giderek artan bir öfke de var.

Yangında konutunu kaybeden Liz Germansky, meyyit sayısının artmasının nedeni olarak federal hükümeti ve yetkilileri göstriyor

Devlete dava açmaya hazırlanan Germansky, konutunun artık bir hata mahalli olduğunu savunuyor ve devam ediyor: “