DİSK Genel Lideri Çerkezoğlu: Taban fiyat yetersiz kaldı

DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, taban fiyatın yılın ikinci yarısından itibaren 11 bin 402 lira olarak açıklanmasına ait tenkitlerde bulundu. Çerkezoğlu, taban fiyatın personellerin geçim kaidelerini karşılamadığını ve yoksulluk hududunun altında kaldığını belirtti. Ayrıyeten, kamu çalışanları ile özel kesim emekçileri ortasındaki fiyat farklarına da değindi.

“YOKSULLUK HUDUDU 35 BİN TL’YE DAYANDI”

Devrimci Personel Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu, minimum fiyatın yılın ikinci yarısından itibaren 11 bin 402 lira olarak açıklanmasına ait, “Asgari fiyat belirlenirken çalışanın geçim kuralları göz önünde bulundurulmamıştır. Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi tarafından Mayıs 2023 periyodu için açıklanan yoksulluk sonu 35 bin TL’ye dayanmış durumdadır. Bir meskene iki taban fiyat girse bile yoksulluk sonu aşılmamaktadır” değerlendirmesini yaptı.

Asgari Ücret Tespit Komitesi’nin bugün yapılan üçüncü toplantısının akabinde Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, yılın ikinci yarısında uygulanacak taban fiyatın 11 bin 402 lira olacağını açıkladı. DİSK Genel Lideri İstek Çerkezoğlu, konfederasyonun idare konseyi ismine yeni taban fiyata ait yazılı açıklama yaptı.

“ULUSLARARASI STANDARTLAR GÖZ ÖNÜNE ALINMAMIŞTIR”

Asgari fiyatın bir kere daha emekçilerin kaygısına deva olamadığına ve artışın yetersiz kaldığına vurgu yapan Çerkezoğlu, şunları kaydetti:

“Asgari fiyat tespitinde, minimum fiyatın ülkemizde en düşük fiyat olmadığı, ortalama fiyat haline geldiği gerçeği göz gerisi edilmiştir. AB ülkelerinde yüzde 4 civarında olan taban fiyat kapsamı ülkemizde yüzde 50 civarındadır. Taban fiyat, milyonların sıkıntısıdır. Minimum fiyat tespitinde bu gerçek dikkate alınmamıştır. Taban fiyat belirlenirken emekçinin geçim koşulları da göz önünde bulundurulmamıştır. Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından Mayıs 2023 periyodu için açıklanan yoksulluk sonu 35 bin TL’ye dayanmış durumdadır. Belirlenen minimum fiyat yoksulluk sonunun yüzde 67,3 altındadır. Öteki bir tabirle bir meskene iki minimum fiyat girse bile yoksulluk sonu aşılmamaktadır. Minimum fiyat belirlenirken bir kere daha çalışanın yalnızca kendisinin değil, ailesiyle bir arada geçiminin sağlanması gerektiğini söyleyen memleketler arası standartlar göz önüne alınmamıştır.

“DEVLETTE VE ÖZEL BÖLÜMDE FARKLI MİNİMUM FİYAT, EŞİTLİK PRENSİBİNE AYKIRIDIR”

Öte yandan, kamu çalışanı ile özel dal emekçileri ortasındaki uçurum devam etmektedir. Kamu personellerinin mevcut en düşük brüt fiyatı 21 bin 750 TL’dir. Çerçeve Sözleşme’de öngörülen 6 aylık enflasyon farkı hesaba katılmadan bile, temmuz ayındaki yüzde 15’lik artış ile kamu emekçisinin en düşük çıplak brüt fiyatı 25 bin 12 lira 5 kuruş olacaktır. Böylelikle kamu çalışanlarının en düşük brüt fiyatı ile özel dal için belirlenen brüt taban fiyat ortasında 11 bin 598 TL’lik makas olacak. Bir defa daha söylemek isteriz ki devlette ve özel kesimde farklı minimum fiyat eşitlik prensibine terstir. DİSK, minimum fiyatla ilgili talepleri için gayret etmeye devam edecektir.”

“YÜKSEK ENFLASYON DEVRİNDE TABAN FİYAT YILDA 4 KERE BELİRLENMELİDİR”

Çerkezoğlu, minimum fiyatla ilgili taleplerini de şöyle sıraladı:

“- Yüksek enflasyon periyodunda minimum fiyat yılda 4 kere belirlenmelidir. Fiyatlar toplu mukavelelerle belirlenmelidir. Personel sınıfının taban fiyat cenderesinden kurtulması için sendikalaşma ve grev hakkı önündeki tüm mahzurlar kaldırılmalıdır. Hemen atılması gereken adım ise teşmil yoluyla toplu iş kontratlarının kapsamının genişletilmesidir. Teşmil, maddelerimizde olan bir düzenlemedir ve personellerin iş kollarındaki toplu iş kontratlarından faydalanmalarını sağlamak epey kolaydır. Emekçilerin minimum fiyat mahkûmiyetine son vermek istiyorsak teşmil derhal gündeme alınmalıdır.

Asgari fiyat tespit süreci demokratikleştirilmeli, öteki emekçi konfederasyonlarının iştiraki da sağlanmalı, patron ve hükümetin ortak kararıyla taban fiyat ilan edilmesinin önüne geçilmeli, uyuşmazlık halinde grev hakkını da içeren bir toplu pazarlık süreci olarak işletilmelidir.

“EN DÜŞÜK EMEKLİ AYLIĞI DA TABAN FİYAT SEVİYESİNDE BELİRLENMELİDİR”

Asgari fiyatın tespitinde TÜİK’in inandırıcılıktan uzak enflasyon dataları değil, gerçek enflasyon ve ekonomik büyüme ile geçim kaideleri, emekçinin yalnızca kendisinin değil ailesiyle bir arada geçiminin sağlanması gerektiğini söyleyen milletlerarası standartlar göz önüne alınmalıdır. Her vakit söylediğimiz üzere taban fiyat belirlenirken bir meskende iki kişinin çalışması halinde o konuta yoksulluk sonunun üstünde gelir girmesi teminat altına alınmalıdır. Kamu emekçileri ve özel dal personelleri ortasındaki fiyat farkları ortadan kaldırılmalıdır. En düşük emekli aylığı da taban fiyat seviyesinde belirlenmelidir.”