Araba Markaları Kullanıcıların Ferdî Datalarını Habersizce Topluyor

ABD’nin New York kentinde düzenlenen New York Milletlerarası Araba Fuarı’nda Toyota’nın büsbütün elektrikli arabasını inceleyen ziyaretçiler, 15 Nisan 2022. (Fotoğraf: Wang Ying/Xinhua)

Araştırma, tamamı ABD, Avrupa, Japonya ve Güney Kore’den olmak üzere incelenen 25 araba markasının yüzde 84’ünün kullanıcıların şahsî bilgilerini hizmet sağlayıcılarıyla, data aracılarıyla ve başka işletmelerle paylaşabileceklerini, yüzde 76’sının da bu ferdî dataları satabileceklerini ortaya koydu.

Kaliforniya merkezli Mozilla Vakfı tarafından Çarşamba günü yayımlanan rapora nazaran Ford, Toyota, Volkswagen, BMW ve Tesla dahil olmak üzere araştırma için incelenen 25 araba markasının her biri gereğinden fazla ferdî bilgi topluyor.

Tüketiciler uygulamalar ve dijital aygıtlar tarafından data toplanmasından tasa duyarken, Firefox web tarayıcısıyla tanınan kar gayesi gütmeyen kuruluş, “otomobil markaları araçlarını güçlü data toplama makinelerine dönüştürerek data işine sessizce girdi” sözlerine yer verdi.

Araştırma, tamamı ABD, Avrupa, Japonya ve Güney Kore’den olmak üzere incelenen 25 araba markasının yüzde 84’ünün kullanıcıların şahsî datalarını hizmet sağlayıcılarıyla, bilgi aracılarıyla ve öbür işletmelerle paylaşabileceklerini, yüzde 76’sının da bu şahsî bilgileri satabileceklerini ortaya koydu.

Buna ek olarak, araba üreticilerinin yüzde 56’sı, mahkeme kararı olmasa bile talep üzerine bilgileri hükümet yahut kolluk kuvvetleriyle paylaşabileceklerini söyledi.

Tamamen elektrikli bir araba olan Fisker Ocean, ABD’nin Kaliforniya eyaletinin Los Angeles kentinde düzenlenen Los Angeles Araba Fuarı’nın birinci gün medya ön gösterimi sırasında bir basın toplantısında görülüyor, 17 Kasım 2021. (Fotoğraf: Xinhua)

Raporda, araçların uydu radyosu Sirius XM yahut Google Haritalar üzere üçüncü taraf fonksiyonlarından kullanıcılar hakkında daha da fazla bilgi toplayabildiği belirtildi.

Raporda araştırmacılar, “Otomobil şirketleri, kullandığımız öteki eser ve uygulamalardan çok daha fazla bilgi toplama fırsatına sahip. Konutlarımızdaki akıllı aygıtlardan yahut gittiğimiz her yere götürdüğümüz cep telefonlarından bile daha fazla” dedi.

Otomobillerin topladığı bilgiler kullanıcının ismi, adresi, telefon numarası ve e-posta adresinden fotoğraflar, takvim bilgileri ve hatta şoförün ırkı, genetik bilgileri ve göçmenlik durumuna ait detaylar üzere daha mahrem datalara kadar her şeyi içerebilir.

Araştırmaya nazaran ayrıyeten, şoförlerin araçlarının topladığı şahsî bilgiler üzerinde denetimi çok az var ya da hiç yok.

25 araba markasından yalnızca ikisi, tüm şoförlerin şahsî datalarını sildirme hakkına sahip olduğunu belirtiyor lakin bu iki araba markası yalnızca Avrupa’da mevcut. Avrupa halihazırda güçlü Genel Bilgi Muhafaza Yönetmeliği (GDPR) saklılık yasası ile korunuyor.

Raporda, “Başka bir deyişle: araba markaları ekseriyetle şahsî bilgilerinize yasal olarak ne yapabilirlerse onuyaparlar” denildi.