ANEVRİZMANIN GENETİK ŞİFRELERİNİ ÇÖZECEK TÜRK
DÜNYANIN en kıymetli bilim insanları ortasında gösterilen ABD’deki Yale Tıp Fakültesi Beyin Cerrahi Anabilim Kısmı Lideri ve Nörogenetik Programı Eş Yöneticisi Prof. Dr. Murat Günel, tümörlerle birlikte en ölümcül beyin hastalıkları ortasında sayılan anevrizma ile ilgili en büyük araştırmalarından birine imza atmaya hazırlanıyor. Prof. Dr. Günel, Demirören Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada, ABD’de 30’a yakın merkezden, 6 bin ile 7 bin 500 hastanın dahil edileceği bu araştırma ile anevrizmaya yol açan genetik yatkınlığı tam olarak belirlemeyi ve ölümcül beyin kanamasını şimdi oluşmadan önlemeyi amaçladıklarını söyledi.
Yale Tıp Fakültesi Beyin Cerrahisi Anabilim Kolu Lideri Beyin Tümörü Araştırmaları Programı Yöneticisi ve Yale Nörogenetik Programı Eş Yöneticisi Prof. Dr. Murat Günel, bilhassa beyin tümörleri ve anevrizma genetiği konusundaki araştırmalarıyla hem Amerika’da hem de dünya bilim etraflarındaki en parlak isimlerden biri olarak gösteriliyor. Birebir vakitte Amerikan Ulusal Tıp Akademisi üyesi de olan ve Nature, Science üzere en itibarlı bilim mecmualarında yayınlanan çalışmalarıyla, beyin cerrahi alanında ses getiren araştırmalara imza atan Prof. Dr. Günel, son olarak iki ay evvel Yale Üniversitesi’ndeki en yüksek rütbe olan “Sterling Profesör” unvanına layık görüldü. Prof. Dr. Günel, geçtiğimiz yıl da ismini öncü beyin damar cerrahı-bilim insanı Dr. Dacey’den alan ve alanının en düzgün akademisyenlerine verilen Ralph G. Dacey Madalyası’na layık görülen dördüncü kişi olmuştu.
EN ÖLÜMCÜL TABLOLARDAN BİRİ
Prof. Dr. Günel, Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Beyin Cerrahi Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Uğur Çeşide önderliğinde 25 Ağustos’ta Türk Nöroşirurji Derneği ve Yeditepe Üniversitesi iş birliği ile gerçekleştirilen “Future of Microneurosurgery” toplantısına katılmak üzere geldiği İstanbul’da, Demirören Haber Ajansı’na konuştu. Prof. Dr. Günel, beyin hastalıkları içinde tümörlerle birlikte en ölümcül tablolardan olan anevrizma (beyin damarlarının genişleyerek balonlaşması) ile ilgili, dünyanın en büyük araştırmalarından birini gerçekleştirmek için Ulusal Sıhhat Enstitüsü’ne başvurduklarını açıkladı.
“30 YILDIR ARAŞTIRIYORUZ”
Prof. Dr. Günel, “Anevrizmalar beyin tümörleri ile bir arada maalesef beyin cerrahisinde ilgilendiğimiz en ağır hastalıklardan biri. Biz yaklaşık 30 yıldıra yakın vakittir hem anevrizmaların hem beyin tümörlerinin genetik yapısını anlamaya çalışmak için çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. Şayet yakın ailenizde iki yahut daha fazla kişi beyin kanaması ya da anevrizma tanısı konulduysa büyük ihtimalle genetik bir yatkınlık olabilir. Bu hastalarda sigara kullanımı ya da yüksek tansiyon üzere risk faktörleri varsa, bunların tedavi edilmesi gerekebilir. Ayrıyeten beyin damarlarını görmemizi sağlayan MR anjiyo ya da tomografi ile test yapılması lazım. Radyolojik teknikler dışında bu anevrizmaların kanamadan tespiti üzere bir teknik yok. O yüzden yakın ailesinde iki yahut daha fazla beyin kanaması ya da anevrizma teşhisi konulmuşsa, 30 yaşından sonra bilhassa risk faktörlerini de taşıyorsa, radyolojik sistemlere başvurması gerekiyor” dedi.
“KANAMA OLMADAN TEDAVİSİ DAHA KOLAY”
Hem anevrizmalar hem de hipertansiyon, diyabet üzere öbür yaygın kronik hastalıkların hepsinin yavaş yavaş genetik temellerini anlamaya başladıklarını da kaydeden Prof. Dr. Günel, şöyle devam etti: “Anevrizmalarla ilgili konuşacak olursak, bu sayede kesin bir halde erken teşhis koyabileceğiz ki, kanama olmadan, sekeller ortaya çıkmadan hastalığı belirleyebilelim. Tedaviler de kanama olmadan çok daha inançlı. Evvelden teşhis koymak için genetik temellerin belirlenmesi lazım “
YAKLAŞIK 7 BİN KİŞİ 5 YIL BOYUNCA TAKİP EDİLECEK
FARKLI TİPTEKİ ANEVRİZMALARIN GENETİĞİ DE ÇÖZÜLECEK
Prof. Dr. Günel, böylesine büyük çaplı bir araştırmada yapay zeka dayanağının kaçınılmaz olduğunu da kaydederek kelamlarını şöyle noktaladı: “Her insanın DNA’sında 6 milyar harf var. Bu harflerden tek birinin bir modülündeki bozukluk, hastalıklara yol açabiliyor. On binlerce hastada 6 milyar noktaya bakacak olursanız, olağan ki bunu araştırmak için de yapay zeka hakikaten çok kıymetli. Anevrizmanın oluşumunda tek bir düzenek yok. Sonuç olarak kolesterol sistemi kıymetli damarların sertleşmesi kıymetli. Anevrizma dediğimiz hastalıkta aslında birden çok tip var. Kimi anevrizmalar çok sağlıklı görünen damarlarda ortaya çıkabiliyor. Birtakım anevrizmalar ise, damar sertliği olan ve beyni de etkileyen damar sertlikleri sırasında ortaya çıkabiliyor. Bizim çalışmalarımızda bu değişiklikleri de belirleyip hangi tipte, bunların temelini anlayıp, hangi tedavinin ileride kullanılabileceğini anlamaya çalışıyoruz. En kıymetlisi de şimdi kanama olmadan bir anevrizma yatkınlığı tespit edilebilirse, ilaç tedavisi uygulayabilir miyiz? Herkes için tek tip bir ilaç da olmayacak. Damar sertliği varsa ona nazaran değişik kombinasyonlar uygulanacak. Genel olarak damar sıhhatini etkileyen bunları destekleyen ilaçlar beyin damarları için de düzgün “