Uzmanlardan ‘sarı pas’ uyarısı: Vaktinde uğraş edilmezse tarlada randıman düşer
Yağış fazlalığı çiftçilerin yüzünü güldürdü; lakin bir yanda da hastalık tehlikesi baş gösterdi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Bitkisel ve Hayvansal Üretim, Organik Tarım Programı öğretim vazifelisi Volkan Yörük, ‘sarı pas’ hastalığı hakkında ikazlarda bulundu. Yağışın bol olmasının tarım yerleri için sevindirici olduğunu lakin bitkiler açısından risk de oluşturduğunu söyleyen Yörük, “Yağışlarla rekoltenin artacağını düşünüyoruz. Doğal bu yağışların artmasıyla bir arada bizim için bir dezavantaj oluşmaya başladı. Pas hastalığı. Sivas’ta bitkilerde en çok görülen ‘sarı pas’ hastalığıdır. Pas hastalığı kahverengi, kara ve sarı pas olmak üzere üçe ayrılır, üreyen ve yayılan bir hastalıktır. O yüzden birebir virüsler üzere yok edilmesi, gayreti çok zordur. Bir bakteri hastalığa nazaran biraz daha çabası zordur. Bu bizim için bir risk. Bunun için önlemlerimizi almamız gerekiyor” sözlerini kullandı.
“NEM, TARLADAN UZAKLAŞTIRILMADIĞINDA HASTALIĞA SEBEP OLUYOR”
Küresel ısınmanın sonuçlarıyla bir arada ekim ve dikim çeşitliliğinin âlâ ayarlanması gerektiğini belirten Yörük, şunları söyledi: “Sık yağmurların artık yağacağı belirliyse, bizim buna nazaran bir çeşit seçmemiz gerekiyor ve buğday ekerken mibzerlerimizin (Tohum atmak için kullanılan tarım aleti) ayarlarını buna nazaran değiştirmemiz gerekiyor. Zira pas hastalığının en büyük problemi, yağmurlar yağdıktan sonra hava ansızın ısınıyor ve 10-15 derecenin üzerinde buğdaylarda hastalık yapmaya başlıyor. Buğdaylar sık dikildiği ve içerisinde de bir hava akımı oluşmadığı için bu nem, tarladan uzaklaştırılamadığında hastalığa sebep oluyor. Pas hastalığıyla gayrette öncelikle güzel bir müşahede gerekiyor. Çiftçilerimize tavsiyemiz, pas hastalığını görür görmez kimyasal gayrete başvurmamaları gerekiyor. Çabucak bir kimyasal ilaç kullanmalarına gerek yok. Düzgün gözlemlemeleri lazım.
“YÜZDE 5 CİVARINDAYSA KİMYASAL ÇABAYA GEREK YOK”
Bunların belli skalaları var. Yüzde 5, yüzde 16, yüzde 20, yüzde 30, yüzde 50 ve yüzde 100’e kadar altı skaladan oluşuyor. Bilhassa yüzde 5, yüzde 10 ortasında tarlalarında başakların yahut yaprakların üzerinde püskülleri, sarı çizgilileri görmeye başladıklarında dikkatli olmalılar. Şayet yüzde 5 civarlarında kalıyorsa bununla ilgili kimyasal çaba yapmaya gerek yok. Yalnızca önümüzdeki dönemde sağlam bir çeşit seçmeleri ve mibzerlerinin ayarlarını biraz daha açarak sık ekimden vazgeçmeleri gerekiyor. Bir de çok değerli bir konu daha var. Çiftçilerimizin kesinlikle toprak tahlilini uygun ve yerinde yaptırmaları gerekiyor. Zira toprak tahlili bizim için bir reçetedir. Yani nasıl hasta olduğumuzda bir kan analizi yapılıp bize ona nazaran ilaç tavsiye ediliyorsa, bizim de bu toprak tahliliyle neyi nasıl kullanacağımıza karar vermemiz gerekiyor. Toprak tahlili sonucunda ona nazaran bir gübreleme programı ve gübre reçetesi kullanırlarsa pas hastalığına karşı bitkimizi daha dirençli, daha dayaklı yapmış oluruz.”
“ZAMANINDA UĞRAŞ EDİLMEZSE TARLADA RANDIMAN DÜŞER”
Sarı pas hastalığının tarla genelinde yüzde 30 düzeyine geldiğinde kimyasal çabanın yapılması gerektiğini söyleyen Yörük, “Bunu da olağan ki tarım müdürlüklerine müracaat ederek, onların bilgisi dahilinde yetkililerin yazdığı reçeteli ilaçları kullanarak kimyasal gayrete başlamak gerekiyor. Kimyasal çaba taneler olgunlaşmaya başladığında durdurulmalı. Zira o noktadan sonra artık insan sıhhati için tehlikeli olacaktır. Bu nedenle ilaçlamayı gerçek mühletler içinde yapmamız kıymetli. Vaktinde uğraş edilmezse tarlada randıman düşer” dedi.