Üsküdar Üniversitesi’nden Kurban Bayramı’na ait açıklama Açıklaması

Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü, Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kurbanın Allah’a karşı gönül bağını pekiştirmek ve ona yaklaşmak için bir vesile olduğunu belirterek, “Bu niyetle hareket edilirse Kurban Bayramı’na mana yüklemiş oluruz.” değerlendirmesinde bulundu.

Üniversite açıklamasında görüşlerine yer verilen Prof. Dr. Nevzat Tarhan, etimolojik olarak kurban sözünün kurbiyetten geldiğini belirterek, “Kurbiyet demek yaklaşmak demek. Kurban Bayramı’nda yapılan o bağış, yoksullara, komşulara, gereksinim sahiplerine dağıtılan o maddi ibadet, aslında Allah’a yaklaşmak için bir vesiledir.

Zaten kulluğun aslı da Allah’a yakınlaşmak demek. Yaratanla irtibat kurmak demek. Yani yaratanla tabiri caizse, online olabilmek, gönlünü ona açabilmek demek. Yoksa, kurbanı keserken ‘hak için kurban, küp için kavurma’ derseniz o kurban olmaz.” tabirini kullandı.

Niyetin çok kıymetli olduğunu aktaran Tarhan, şunları kaydetti:

“Burada niyetimiz çok değerli. Kurban yaparken Allah’a karşı görevimizi yerine getiriyoruz. Kurban Allah’a karşı gönül bağımızı pekiştirmek için, ona yaklaşmak için bir vesiledir. Bu fikirle hareket edilirse Kurban Bayramı’na mana yüklemiş oluruz. Kurbanın yaratana yaklaşmadır.

Bu işe bütün hislerinle katılırsın. Bu ibadetin en yüksek manası budur. Geçmişte yeterlilik yapanı ziyaret etmek, armağan almak, gönlünü almak, hiçbir şey olmasa bile telefon etmek kıymetlidir. Annesi babası vefat etmiş olanların birçoğunun ‘keşke hayatta olsa gitsem sarılsam’ diyenleri çok görüyoruz. Şu anda annesi babası yaşayanlar, bunu dememek için bu fırsatı yeterli kullansınlar.

Anne-baba çocuklara sevap makinesidir. Onların isteğini, gönlünü almak bir evlat için harikulade bir manevi sermayedir. Bu türlü bir sevap makinesini kaçırmasınlar. Yatırım yalnızca dünyada olmaz, bunların hepsi vefat ötesi yatırımdır. Mevt ötesi yatırım yapmak istiyorsanız, bayram bir fırsattır. Akıllı insan, kısa vadeli yatırım yapmaz, uzun vadeli yatırım yapar. Bu da uzun vadeli yatırımdır. Bayramlar için ‘manevi ticaret dönemleri’ denilebilir.”

“Bayram tatillerinin aile bağlarını daha çok pekiştirici tesiri vardır”

Tarhan, bayram tatilinin 9 güne çıkarılmasının tatil vesilesi olduğunu belirterek, aileyi ihmal etmeden, büyüklerin gönlünü alarak, büyükleri de tatilden evvel ziyaret edilerek yapılacak tatillerle, bencilce olan tatilleri ayırt etmek gerektiğini vurguladı.

Anadolu’daki, İstanbul’daki birçok kimsenin tatil yerinin memleketi olduğunu ve oraya gittiğini aktaran Tarhan, şu tabirleri kullandı:

“O açıdan bizim toplumumuzda büyük ölçüde bayram tatillerinin aile bağlarını daha çok pekiştirici tesiri vardır. Zira ileri yaştaki kimseleri en çok keyifli edecek şey, onların fizikî muhtaçlıklarını karşılamak değildir. Onlara hatır sorulması, ‘iyi ki varsın annem, güzel ki varsın baba, uygun ki biz yetiştirmişsin’ deyip onlara kıymet verildiğini hissetmeleri en büyük ikramdır. Gidip yanında bulunsunlar, sevgi dolu bir bakış, bir tebessüm, birkaç tane hoş kelam, bir sıcak bir dokunuş onlara en büyük armağandır.

O nedenle ‘ya tam yapıyorum ya hiç yapmıyorum’ biçiminde yaklaşmasınlar. Kimi anneler babalar da laf sokarlar. ‘Gene tatile mi gidiyorsunuz?’ derler. Herkesin his söz biçimi farklı oluyor. Lisanı o denli oluyor lakin içi farklı oluyor. Onu da artık hazmetmek gerekiyor. Bizim sorumluluğumuz da anneye babaya hürmetimizi, onlara karşı sorumluluğumuzu yerine getirmek. Zira bizim toplumumuzu bir ortada tutan çok kıymetli bağlardır bayramlar.”

Anadolu irfanının hazinesi olan aile bağları ve yakın bağların toplumu, şahısları koruduğunu vurgulayan Tarhan, modernizmle, dijitalleşmeyle bu hazinenin tükenmeye yüz tuttuğunu söz etti. Bunun kaybedilmemesi gerektiğini aktaran Tarhan, dijitalleşmeyi tam aksine uzakta da olunsa anne babayla yüz yüze görüşmek için bir fırsat üzere de kıymetlendirmek gerektiğini kaydetti.

“Bayramlar beşere hayatın ne kadar süreksiz olduğunu gösteriyor”

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, çok isteklerin insanları mutsuz ettiğini ve bayramlar üzere manevi ortamların insanların kendini huzurlu ve inançta hissetmesini sağladığını belirterek, “Bayramlar beşere hayatın ne kadar süreksiz olduğunu gösteriyor. Bayramlarda, insan kolay bir şeyden ötürü nasıl kalp kırdığını gördüğü vakit düşünüyor. Kalp o denli bir organ ki, kapısı kırılırsa oraya girilmez. Onun için bir kalbe girmek istiyorsanız, onu kırmadan o kalbe girmenin yoluna bakacaksınız.

Kalbimiz bu türlü bir organdır. Her şey incelikten kırılır ancak insanlık kabalıktan kırılır. Bayramda, sevgi hisleri, yakın münasebetler, muhabbet hisleri, şefkat hisleri ağır yaşanan hislerdir. Bu türlü durumlarda anneler ve babalar sevgide ve şefkatte cömert olsun. Kusurları bayramdan sonraya ertelesinler.” değerlendirmesinde bulundu.

Eski bayramlara olan hasretin her periyot lisana getirildiğini vurgulayan Tarhan, şunları kaydetti:

“Bayramlar herkesin çocukluk periyodunun en hoş anlarıdır. İnsan beyninde çocukluk devrinde olan yaşantıları, meskende daha sıcak bir ortamın olduğu, ikramların verildiği, eski yaşantılar olarak algılıyor. Eski bayram olarak aslında o çocukluk periyoduna hasret vardır. Çocukluk devrindeki o hoş anılar, eski bayramlar biçiminde toplumsal alana yansıyor. Eski bayramlar derken, 50 sene öncesi ve artık ortasında çok büyük bir fark olduğunu söyleyemeyiz. Ancak bu telaffuz, çocukluk devri hasretinin bir toplumsal sözüdür diyebiliriz.

Biz çocuğumuzun ruhuna ilerde bu türlü hasretle anacağı, onun gelişen ruhunda hoş meyveler verecek, hoş bayram yaşantıları ekelim. Çocuğumuza hoş şeyler yaşatalım ki yalnızca bu türlü maddi, nakdî, süreksiz zevkler değil, kalıcı ebedi manevi boyutu olan hazlar verebilecek bayramlar yaratalım.

Çocuklar için en değerli kazanımın zorluklara karşı sabrın öğrenilmesi ve sahip olduğu şeylerin değerini bilerek şükrün öğretilmesi. Bayramlarda şükran hissini güçlendirmek bile o çocuğun memnunluğu için çok kıymetlidir. Bizim memnunluk biliminde minnettarlık eğitimi var, bunu öğretiyoruz. Şöyle bir ödev veriliyor; Geçmişte sana düzgünlük yapan birisini hatırla. Git, ona bir ikram al. Niçin aldın derse ‘Sen bana geçmişte şu yeterliliği yaptın. O yüzden, içimden geldi aldım’ de diyoruz. Bu örnekleri anlatınca minnettarlık eğitiminde dayanılmaz dostluklar başlıyor. Yalnızlıklar gideriliyor, rastgele, karşılıksız düzgünlük yapmış oluyorsun. Toplumsal sermayen ne kadar zenginse, toplumsal gücün, toplumsal faal o kadar artar. Onun için bayramlarda bunları üretmek gerekiyor.”