Türkiye’nin diplomatik tarihi Dışişleri Arşivi’nde muhafaza ediliyor

Milli Mücadele yıllarına ait metinler, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu antlaşmaları, Büyük Önder Atatürk’ün imzaladığı belgeler ile tarihe ışık tutan dokümanlar Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Arşiv Dairesi Başkanlığı’nda muhafaza ediliyor. O arşiv ilk kez TRT Haber tarafından görüntülendi.

Türkiye’nin diplomasi tarihine ışık tutan belgeler, Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Arşiv Dairesi Başkanlığı’nda yıllardır özenle korunuyor.

Milli mücadele sırasında imzalanmış çoğu anlaşmanın arşivde bulunduğuna dikkati çeken Dışişleri Bakanlığı Arşiv Dairesi Antlaşmalar Genel Müdürü Engin Yürür, "Dostluk anlaşmaları, özellikle ilk anlaşmalarımız, elbette Gümrü Antlaşması, Moskova ile önemli görüşmeler silsilesi sonucunda imzalanan dostluk anlaşması, aynı dönemde ünlü general Frunze’nin Ukrayna adına imzaladığı anlaşma hepsi arşivde" dedi.

"Türkiye’nin sınırlarının belirlendiği antlaşmalar da arşivimizde"

Dışişleri Bakanlığı arşivlerinde Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin sınırlarının belirlendiği antlaşmalar da bulunuyor.

Bugünkü Doğu sınırlarının belirlendiği Kars Antlaşması’nın da arşivde olduğunu belirten Yürür, "Ankara Antlaşması, Fransızların esasen Birinci Dünya Savaşı’nı bitirdiklerine dair bir belgedir. 100 yıl kadar önce Baş Kumandanlık Meydan Muharebesi’yle Batı’da düşmandan temizlendikten sonra 11 Ekim 1922’de Mudanya Askeri Sözleşmesi imzalanmış bu imzalanan anlaşmaya Yunanistan’ın da dahil olmasıyla bizim açımızdan da Birinci Dünya Savaşı sona ermiştir, Silahlar artık susmuştur" diye konuştu.

Lozan Antlaşması’nın kopyaları da saklanıyor

Lozan Antlaşması’nın ardından imzacı devletlere verilen kopyalardan ikisi de arşivde.

Lozan’ın bir dostluk anlaşması olduğunu dile getiren Yürür, "Türkiye’nin, Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümetinin dünya tarafından tanınmasını sağlamıştır. Zaten imzadan kısa bir süre sonra 29 Ekim’de Cumhuriyet ilan edilmiş ondan sonra Türkiye Cumhuriyeti olarak tanınmıştır" ifadelerini kullandı.

Diplomatik arşivde, Birleşmiş Milletler ve NATO’ya katılım belgeleri özenle korunuyor.

Arşivde ayrıca büyük önder Atatürk’ün kendi el yazısı ile kaleme aldığı önemli metinler ve imzaladığı belgeler de saklanıyor.

Haber: Ayşe Nur Gündoğdu
Kamera: Erkam Karakaya
Kurgu: Mustafa Şencan