Türkiye AB üyesi olursa ne olur, neler değişir? Türkiye Avrupa Birliği’ne üye olursa ne olacak?

Türkiye Avrupa Birliği‘ne üye olursa ne olur? Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün Türkiye’nin Avrupa Birliği‘ne üyeliğinin önünün açılması gerektiğini vurguladı. NATO Genel Sekreteri Stoltenberg’ten ve Beyaz Saray’dan dayanak açıklaması geldi. Pekala Türkiye’nin yıllardır üye olmak için istişarelerde bulunduğu Avrupa Birliği‘ne Türkiye girerse ne olur? Türkiye AB üyesi olursa ne olur, neler değişir? Türkiye Avrupa Birliği‘ne üye olursa ne olacak? İşte detaylar!

TÜRKİYE AVRUPA BİRLİĞİ’NE ÜYE OLURSA NE OLUR?

1. Her T.C. vatandaşı tıpkı vakitte AB vatandaşı olacak

AB üyeliği ile birlikte, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları tıpkı vakitte AB vatandaşı olacak ve Birlik üyelerinin yararlandığı tüm haklardan faydalanacaklar. Pasaport olmadan da, nüfus cüzdanı ya da geçerli bir kimlik kartı ile öteki üye ülkelere seyahat edebilecekler. Bu ülkelerdeöğrenim görebilecek ve çalışabilecekler. Türkiye’nin diplomatik temsilciliğinin olmadığı 3. ülkelerde, şayet rastgele bir AB üyesi ülkenin diplomatik temsilciliği varsa, o ülkenin vatandaşı ile eşit şartlarda diplomatik muhafazadan ve tüm siyasi haklardan yararlanacaklar.

Avrupa Birliği‘nin İşleyişine Dair Antlaşma’nın Konsolide Versiyonu, “Ayrımcılık Yapmama ve Birlik Vatandaşlığı” unsurlarını düzenleyen 2. Kısım ve Avrupa Birliği Temel Haklar Kuralı, 5. Başlık.

2. Türkler, AB üyesi ülkelerde seçme ve seçilme hakkına sahip olacak

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, üyelikle birlikte AB vatandaşlığını da kazanacaklarından, bunun getirdiği tüm demokratik haklardan da yararlanabilecekler. İkamet ettikleri AB ülkelerinde o ülkelerin vatandaşları ile eşit şartlarda mahallî seçimlerde ve Avrupa Parlamentosu seçimlerinde oy kullanabilecek ve aday olabilecekler.

Avrupa Birliği’nin İşleyişine Dair Antlaşma’nın Konsolide Versiyonu, “Ayrımcılık Yapmama ve Birlik Vatandaşlığı” unsurlarını düzenleyen 2. Kısım ve Avrupa Birliği Temel Haklar Kaidesi 5. Başlık.

3. Türkçe AB’nin resmi lisanlarından biri olacak

Tüm AB üyesi ülkelerin lisanları, Avrupa Birliği’nin resmi lisanı olarak kabul edildiğinden, üyelikle birlikte Türkçe de resmi AB lisanlarından biri olacak. AB’nin resmi evrakları ve internet sitesi Türkçe’ye de çevirilecek. AB kurumları ile yazışmalar, müracaatlar, şikayetler Türkçe yapılabilecek, karşılıklar Türkçe alınabilecek. AB mevzuatındaki gelişmeler Türkçe de yayınlanacak. Yabancı lisan bilmemek, AB ile irtibat kurmakta, AB evraklarını izlemekte sorun olmaktan çıkacak.

Avrupa Birliği’nin İşleyişine Dair Antlaşma’nın Konsolide Versiyonu, “Ayrımcılık Yapmama ve Birlik Vatandaşlığı” unsurlarını düzenleyen 2. Kısım, Avrupa Birliği Temel Haklar Koşulu 5. Başlık.

4. Ferdî dataların saklılığı müdafaa altında

AB mevzuatı, ferdî bilgilerin toplanması ve kullanımına önemli sınırlamalar getiriyor. Bireylere özel bilgiler, lakin açıkça belirtilen legal maksatlarla toplanabiliyor ve ilgili bireylerin onay vermesi halinde kullanılabiliyor. Irk, etnik köken, siyasi görüş, dini yahut felsefi inanç, sendika üyeliği, sıhhat ve cinsel yaşama ait şahsî bilgileri içeren dataların toplanması ise yasak. Rastgele bir data toplama sürecinde, dataları toplayan kişinin, kendisi, sürecin hedefi ve dataların nereye iletileceği hakkında bilgi vermesi gerekiyor. Ferdî zımnilik ile ilgili hakları ihlal edilen herkes, hukuksal yollara başvurma hakkına sahip.

AB mevzuatına nazaran, üye ülkeler kelam konusu dataların korunmasından sorumlu bağımsız ulusal üniteler kurmakla yükümlü. Üye devletlerden üçüncü ülkelere şahsî data transferi ise, lakin kelam konusu ülkelerde, bilgilerin en az AB’deki kadar sıkı kurallarla korunuyor olması halinde mümkün. Şahsî dataların korunmasına ait kurallar, ulusal güvenlik, savunma, kamu güvenliği ve cezai kovuşturmanın kelam konusu olduğu durumlarda esnetilebiliyor.

Avrupa Birliği’nin İşleyişine Dair Antlaşma’nın Konsolide Versiyonu 16. Husus, Avrupa Birliği Temel Haklar Kaidesi 8. Husus ve 95/46/AT sayılı, Ferdî dataların işlenmesine ait bireylerin korunması ve bu cins dataların özgür dolanımı hakkında Direktif

5. Vatandaşlar AB kurumlarını ve üye devletleri şikayet edebiliyor

Avrupa Birliği vatandaşı olan yahut üye ülkelerde ikamet eden herkes, Avrupa Parlamentosu’na Avrupa Birliği’nin faaliyet alanlarıyla ilgili ve kendisini direkt etkileyen mevzularda dilekçe verme hakkına sahip. Ayrıyeten, AB kurallarını ihlal eden üye devletleri de, Avrupa Kurulu’na şikayet edebilir. Komite’ye gönderilen kolay bir şikayet mektubu, ilgili üye devlet hakkında Kurul tarafından soruşturma başlatılması için kâfi. Şikayetin haklı bulunması halinde, evvel üye devlete yanılgısını düzeltmek için belli bir mühlet tanınıyor. Mühletin bitiminde ihlal hala devam ediyorsa, husus Avrupa Birliği Adalet Divanı’na taşınıyor. Divan kararının akabinde da kusur düzeltilmemişse, ilgili devlet para cezasına çarptırılabiliyor. Şikayetler ekseriyetle etraf, toplumsal haklar, hür sirkülasyon, ayrımcılık üzere bahisleri kapsıyor.

Aynı halde, AB vatandaşları ve üye devletlerde yaşayan herkes, AB kurumlarının misyonlarını yapmamaları, eksik yahut yanlış yapmaları ya da AB kurallarını ihlal etmeleri halinde, Avrupa Ombudsmanı’na (kamu denetçisi) başvurabiliyor. Avrupa Parlamentosu tarafından seçilen ve bir denetleme ve şikayet mercii olan Ombudsman, tümüyle bağımsız ve tarafsız bir kurum olarak vazife yapıyor. Bireyler, şikayetlerini direkt Ombudsman’a yazmak yahut internetteki şikayet formunu doldurmak suretiyle yapabiliyor. Müracaatların büyük bir kısmında ilgili kurum, Ombudsman tarafından mevzu hakkında bilgilendirildikten sonra sorunu tahlile kavuşturuyor. Şikayetin haklı bulunması ve buna karşın ilgili kurumun sorunu gidermemesi halinde Ombudsman, çeşitli tahlil yollarına başvuruyor. AB üyelik sürecinde Türkiye’nin de misal bir yapı oluşturması gerekiyor.

Avrupa Birliği’nin İşleyişine Dair Antlaşma’nın Konsolide Versiyonu, “Ayrımcılık Yapmama ve Birlik Vatandaşlığı” unsurlarını düzenleyen 2. Kısım ile tıpkı Antlaşma’nın 258-260. Hususları ve Avrupa Birliği Temel Haklar Kuralı 5. Başlık

6. Personellere AB ülkelerinde hür deveran hakkı

İşçilerin hür dolanımı, AB’nin dört temel serbestisinden birini oluşturuyor. Tek Pazar’ın gelişimine paralel olarak gitgide değer kazanan bu hak, 1993 yılında AB vatandaşlığının bir getirisi olarak benimsendi. Tüm üye devlet vatandaşları tıpkı vakitte AB vatandaşı olduklarından, rastgele bir AB ülkesinde uyrukları nedeniyle ayrımcılık görmeden açık işlere başvurma ve çalışma hakkına sahipler. Bunun tek istisnası kamu sistemi, kamu güvenliği ve kamu sıhhati nedeniyle getirilebilecek sınırlamalar. Türkiye vatandaşları da, üyelikle birlikte, hukuken bu hakka sahip olacak. Lakin AB’nin son genişlemesinde, yeni üyelerin çalışanlarının özgür sirkülasyonuna 5-7 yıl ortasında sınırlamalar getirildi. Misal bir sınırlama, büyük olasılıkla Türkiye için de uygulanacak. Lakin bu sınırlama, karşılıklı olacak. Yani Türkiye için getirilen kısıtlama mühleti bitene kadar, öteki AB ülkelerinin personelleri de Türkiye’de çalışamayacak. Müddetin tamamlanmasıyla deveran serbestisi çift taraflı olarak sağlanacak.

Avrupa Birliği’nin İşleyişine Dair Antlaşma’nın Konsolide Versiyonu, “Birlik Siyasetleri ve İç Eylemleri” düzenleyen 3. Kısım; Şahısların, hizmetlerin ve sermayenin hür sirkülasyonuna ait IV. Başlık

7. İş adamları AB’de iş kurup hizmet sunabilecek

Hizmet sunumu hakkı da, personellerin hür dolanımı üzere, AB’nin dört temel serbestisinden biri. Hizmetler; malların, sermayenin ve şahısların özgür deveranı ile ilgili düzenlemelerin dışında kalan ve bir fiyat karşılığı yapılan tüm faaliyetleri kapsıyor. Bilhassa, sınai ve ticari faaliyetler ile el sanatları ve hür meslek faaliyetleri bu tanıma giriyor. İş kurma hakkı ile hizmet sunumu serbestisi birbiriyle yakından alakalı. İş kurma hakkı, bir ekonomik faaliyetin başka bir üye ülkede devamlı olarak ve yerleşmek suretiyle, yani ticari bir varlık aracılığıyla yapılması halinde kelam konusu oluyor. Hizmet sunumu serbestisi ise bir öteki üye ülkede yerleşik olmadan süreksiz olarak hizmet sunulmasına ait. Tüm üye devlet vatandaşları üzere, Türkiye vatandaşları da üyelikle birlikte bu haklara sahip olacak.

Avrupa Birliği’nin İşleyişine Dair Antlaşma’nın Konsolide Versiyonu, “Birlik Siyasetleri ve İç Eylemleri” düzenleyen 3. Kısım; Bireylerin, hizmetlerin ve sermayenin özgür dolanımına ait IV. Başlık

8. Cinsiyete dayalı ayrımcılıkta ispat yükümlülüğü suçlanan tarafta

Bir AB vatandaşının, iş yerinde eşit muamele unsurunun direkt ya da dolaylı olarak ihlal edilmesinden ötürü ayrımcılığa maruz kaldığını sav etmesi ve bu bahiste mahkemeye gerekli bilgileri sunması halinde, davada ispat yükümlülüğü suçlanan tarafa geçiyor. Yani, mağdurun ihlali ispatlaması değil, suçlanan tarafın, kelam konusu ihlalde bulunmadığını ispatlaması gerekiyor. Türkiye’de, bu mevzudaki mevzuat, AB’ye ahenk doğrultusunda yine düzenlendi. Lakin, ispat yükümlülüğünün bölümü için hala, AB’deki uygulamadan farklı olarak, çalışandan, ihlalin varlığını güçlü bir kanıtla ispatlaması bekleniyor.

2006/54/AT sayılı, Çalışma hayatında kadın-erkek ortasında fırsat ve muamele eşitliği unsurunun uygulamasına yönelik Direktif

KAYNAK: 100 MEVZUDA AVRUPA BİRLİĞİ’NİN GÜNLÜK HAYATIMIZA TESİRLERİ