Tahıl muahedesi olacak mı? Tahıl mutabakatı ne vakit bitiyor, askıya alındı mı?
Bugün toplanacak Kabine’ninde gündem hususunda yer alan Tahıl Koridoru Muahedesi üreticiler tarafından merak ediliyor. Dün Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile Soçi’deki görüşmenin akabinde kameralar karşısına geçen Cumhurbaşkanı Erdoğan, BM’nin hazırlayacağı yeni paketle mutabakatın devam edeceğine inandığını söyledi. Pekala, Tahıl muahedesi olacak mı? tahıl mutabakatı ne vakit bitiyor, askıya alındı mı? Ayrıntılar haberimizdedir…
TAHIL MUAHEDESİ OLACAK MI?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Rusya Federasyonu Devlet Lideri Vladimir Putin’in davetine icabetle günübirlik çalışma ziyareti gerçekleştirmek üzere Rusya’ya gitti. Erdoğan’ın, Rusya Devlet Lideri Putin ile Soçi’deki görüşmesi öğlen saatlerinde başladı. Görüşmenin ana gündem hususları Rusya-Ukrayna savaşı ve Moskova’nın tek taraflı feshettiği Tahıl Koridoru Mutabakatı oldu.
Rus Sanatoryum’daki görüşme, yaklaşık 3 saat sürdü. Toplantı, yaklaşık 1,5 saatlik heyetler ortası görüşmenin akabinde baş başa çalışma yemeğiyle devam etti.Dünya iki başkanın Soçi’deki tepesine kilitlenirken, görüşmenin akabinde kameralar karşısına geçen Erdoğan ve Putin açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamalarından satır başları şu formda:
“Kıymetli dostum Sayın Putin’e nazik daveti ve misafirperverliği için tekrar teşekkür ediyorum. Tekrar bu vesileyle 6 Şubat zelzeleleri ile son aylarda yaşanan orman yangınları sırasında verdikleri dayanak ve sergiledikleri dayanışma için şahsım, milletim ismine teşekkür ediyorum. Kendisi ile son olarak geçtiğimiz yıl Astana’da düzenlenen Asya’da İşbirliği ve İnanç Artırıcı Tedbirler Konferansı vesilesiyle bir ortaya gelmiştik.
“PUTİN İLE DAİMA DİYALOG İÇİNDE OLDUK”
O günden bugüne kadar Sayın Putin ile ebediyen yakın telefon diplomasisi ile diyalog içinde olduk. Bugün gerek ikili gerekse heyetler ortası yaptığımız görüşmelerde gündemimizdeki bahisleri ele aldık. Ticaret, güç, tarım, turizm, ekonomi ve finans başta olmak üzere çok boyutlu işbirliğimizi daha da güçlendirmek için atılabilecek adımları değerlendirdik. İkili ticaret hacmimiz geçen sene yaklaşık 62 milyar dolara yaklaştı. 100 milyar dolar olarak belirlediğimiz gayeye emin adımlarla ilerliyoruz. Turizmde bu yıl da epey başarılı bir dönem geçiriyoruz. 2022 yılında 5 milyon 230 bin Rus vatandaşını ülkemizde ağırlamıştık. Bu yılın birinci 7 ayında ise 3,5 milyon Rus turist ülkemize geldi. Bu sayının kalan devirde daha da artacağına inanıyorum.
“TAHIL MUTABAKATINDA EKSİKLER GİDERİLMELİ”
Gündeme getirilen alternatif teklifler Karadeniz Teşebbüsü üzere sürdürülebilir, inançlı ve taraflar ortası işbirliğine dayanan kalıcı bir model sunamamıştır. Rusya’nın teşebbüsün yine başlaması noktasındaki beklentileri tüm tarafların malumudur. Rus dostlarımızın lisana getirdiği konuları biz de farklı vesilelerle tabir ettik ediyoruz. Eksiklerin giderilerek teşebbüsün devam ettirilmesi gerektiğine inanıyoruz.
“FAKİR AFRİKA ÜLKELERİNE GÖNDERİLECEK TAHIL ÖNEMLİ”
Özellikle Ukrayna’nın burada Rusya ile müşterek adımların atılabilmesi noktasında yaklaşımlarını doğal ki yumuşatması gerekiyor. Bilhassa şuan prestijiyle Karadeniz Tahıl Koridoru’ndan en az gelişmiş yoksul Afrika ülkelerine gönderilecek tahıl kıymetli. Lakin buradan çıkacak tahılın yüzde 44’ü Avrupa ülkelerine giderse buna haklı olarak Rusya olumlu bakmıyor. Buradan aslında yüzde 14 Türkiye’ye gönderiliyordu, bunun dışında yüzde 6 civarında Afrika ülkelerine.
Putin ise şu halde konuştu:
“Görüşmede bölgesel ve global mevzuları değerlendirdik. Türk iktisadına ucuz yakıt sevkiyatını sürdüreceğiz. İkili ticaretlerimizde lira ve rubleyi kullanıyoruz.
“RUSYA SEVKİYATLAR KONUSUNDA İNANÇLI VE SORUMLU BİR ORTAK OLACAKTIR”
Rusya her vakit olduğu üzere sevkiyatlar konusunda inançlı ve sorumlu bir ortak olacaktır. Türkiye’de doğalgaz dağıtım hub’ı kurulmasını teklif ettik. Bu hub’ın kurulması için ortak çalışma kümesi kurulmasını talep ettik. Geçen sene ticareti hacmimiz bu sene birinci 6 ayda yüzde 19 arttı. Turizm alanındaki işbirliğimiz bu sene yılın birinci yarısında 2.2 milyon turistti. Umarız ilerleyen süreçte bu daha da artacak. Rus turistlerimizin inançlı ve huzurlu tatil yapması için elimizden geleni yapıyoruz birebir formda Türk tarafları da ellerinden geleni yapıyorlar.
“TAHIL TEŞEBBÜSÜNÜ SONA ERDİRMEYE ZORLADILAR”
Şubat ayındaki zelzelede Rusya birinci yardım eli uzatan ülkelerdendi. Yangınlar için de yangın söndürme uçakları gönderdik. Karadeniz Tahıl Teşebbüsü’nün sona ermesinden de bahsettik. Biz dedik ki, bizi bu karara zorladılar. Bilhassa şunun altını çizmek istiyorum muahedesinin sona ermesi global besin pazarını çok fazla etkilemedi. Dağıtım kısmında sorun var. Bunun da Karadeniz Tahıl Teşebbüsü ile bir alakası yoktu. Batı bizi aldatıyordu.
“TAHIL MUAHEDESİNİ CANLANDIRMAYA HAZIRIZ”
Yüzde 70’i gelişmiş ülkelere ulaştı ve yoksul ülkelere çok azı ulaştı. Ben ilkesel tavrımı tekrar lisana getirmek istiyorum. Biz tahıl muahedesini canlandırmaya hazırız natürel şayet Rus tahıl eserlerinin ihracatı ile ilgili yaptırımlar kaldırılırsa. Ben Sayın Erdoğan’a da bunu ilettim. Suriye’de işbirliğimizi çok kıymet veriyoruz. Astana formatı da çok değerli. Suriye konusunda faal bir sistem kelam konusu.”
TAHIL KORİDORU NEDİR?
Ukrayna-Rusya Savaşı’nın global besin fiyatları üzerindeki tesirini azaltmak için BM, Rusya, Türkiye ve Ukrayna, 22 Temmuz 2022’de İstanbul’da düzenlenen merasimde Karadeniz Tahıl Koridoru Muahedesi’ni imzalamıştı. 17 Temmuz 2023’e gelindiğinde ise, Rusya talepleri karşılanmadığı gerekçesiyle muahedeyi tekrar yürürlüğe koymadı. Kremlin Sözcüsü Peskov, “Tahıl koridoru muahedesi fiilen son buldu, durduruldu. Rusya, ilgili kurallar uygulanır uygulanmaz derhal tahıl mutabakatına geri dönecek. Muahedenin Rusya ile ilgili kısmı yerine getirilmedi” tabirlerini kullanmıştı.