Stokçular, ikinci el araç satışlarında ‘6 ay ve 6 bin kilometre’ kısıtlamasını ihlal ediyor
Sıfır araçların, ticari faaliyet yapan bireyler tarafından satın alınarak sıfır kilometre olarak satılmasının önüne geçebilmek için 15 Eylül 2022’de hayata geçirilen ve “6 ay ve 6 bin kilometre” şartı getiren düzenleme, Ticaret Bakanlığı tarafından 1 Ocak 2024’e kadar uzatıldı.
Acer, ağır talep sonucu araç bayilerinde şu anda sıfır kilometre araç bulunamadığını belirterek, bu nedenle vatandaşların sıra beklemek yerine yeni alınan ikinci el araçlara yönelebildiklerine işaret etti.
Araç liste fiyatlarında yapılan güncellemeler nedeniyle alıcının farklı yollara başvurabildiğine dikkat çeken Acer, “Satıcı ise parasını çok daha erkenden almak istiyor ve ona nazaran bir ticari yol çiziyor.” tabirini kullandı.
Acer, yeni bir stokçuluk formülü olan araç satış vaadi kontratıyla araç satışı sürecine ait şu açıklamalarda bulundu:
“Satıcı, ‘Kısıtlama olduğu için ben sana bu arabası 6-6,5 ay sonra devredeceğimi vadediyorum’ diyor ve ödemesini alıyor. Bazen de ‘Bu aracı kiralayalım, ardından de yasal süreç dolduktan sonra sana aracın bölümünü noterde verelim’ diyerek mutabakat yapıyor.”
“Kanuna karşı hile yapanların türel menfaatleri korunmaz”
“6 ay ve 6 bin kilometre” kısıtlamasının ihlal edildiği kelam konusu metotla araç alım ve satımını yapanların mağduriyet yaşayabileceklerine dikkat çeken Acer, şöyle devam etti:
“Hukukta kanuna karşı hile diye bir tabir vardır. Bu tanıma nazaran taraflar yasal olmayan bir hakkı elde edebilmek için yasal olan bir öbür müesseseyi kullanabilirler. Bu durumda bu hedef ve menfaat için harcadıkları emek, mesai, para, her ne ise hukuk nizamı tarafından korunmayacaktır. Zira aslında bir öbür hukuksal düzenlemeyi bertaraf etmek için diğer bir türel düzenlemeyi kullanmaktadırlar. Kanuna karşı hile yapanların hukuksal menfaatleri korunmaz. Şu çok açık, şayet alıcıyla satıcı bu türlü bir kontrat imzaladılarsa ve bu bir halde yargıya ya da kontrole intikal ettiyse, burada tarafların idari kontrole ‘Ben bunu bilmiyordum’, ‘Ben bundan mağdurum’ demeleri dinlenmeyecektir. Örneğin satıcı parasına, alıcı da aracına kavuşamayabilir. İsmi üstünde bu bir vaat kontratıdır. Vaadin yerine getirilmemesi hasebiyle taraflardan biri mağduriyet yaşayabilir ve bu onlara olumsuz istikamette tesir edebilir.”
“Hilenin tespiti satıcı tarafından önemli mağduriyetler doğuracaktır”
Bu durumun risklerine değinen Acer, şunları kaydetti:
“Satıcı bu işi yapabilmek için yönetimden bir yetki evrakı alıyor. Bu doküman belli kazanımlarının, tecrübe ve bilgisinin bu iş için olduğunu gösteren bir dokümandır. Evrakın iptal edilmesi, satıcının ticari hayatına önemli bir sekte vurulması manasına gelir. İkincisi bunun tespiti halinde satıcıya 2 milyon liraya kadar idari para cezası da kesilebilir. Bu da yeniden çok önemli bir risktir. Münasebetiyle kanuna karşı hilenin aslında burada tespiti halinde satıcı istikametinden önemli mağduriyetler doğuracağı da açıktır.”
Söz konusu sistemle alıcının liste fiyatı üzerinde fiyat ödediğini lisana getiren Acer, buna rağmen kontratta belirtilen mühlet sonunda aracın kendisine devredilmemesi durumunun yaşanabileceği ikazını yaptı.
Acer, vatandaşlara araç alım satım süreçlerinde son derece sabırlı olmaları ve bu biçim türel yeri tartışmalı olan iş ve süreçlerden kaçınmaları tavsiyesinde bulundu.