Patojen nedir? Patojenlerin gizemi çözülüyor: Patojen nasıl bulaşır ve hangi hastalıklara neden olur?

Mikroskopik boyutlardaki patojenler, beşerler ve öteki organizmalar üzerinde büyük tehlikeler oluşturan gizemli canlılardır. Her gün, dünyanın dört bir yanında yayılan enfeksiyonlarla gayret ediyoruz. Lakin, bu küçük düşmanları tanımanın ve korunmanın ehemmiyeti konusunda hala birçok soru işareti bulunuyor. Patojenler, soğuk algınlığı, grip, COVID-19 üzere virüs kaynaklı hastalıkların yanı sıra, boğaz enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları üzere bakteri kaynaklı hastalıklar ve ayak mantarı, vajinal mantar enfeksiyonları üzere mantar kaynaklı hastalıkların da sebebidir. Patojen nedir? Patojen nasıl bulaşır ve hangi hastalıklara neden olur?

PATOJEN NEDİR?

Patojenler, enfeksiyonlara ve hastalıklara yol açabilen mikroorganizmalardır. Bu canlılar, beşerler ve başka organizmalar ortasında bulaşıcı hastalıkların nedenlerinden biridir. Patojenler, çoklukla etrafımızda bulunur ve sağlıklı bir bağışıklık sistemi tarafından denetim altında tutulabilir. Lakin, kimi durumlarda, bağışıklık sistemi yetersiz kalabilir ve patojenlerin neden olduğu enfeksiyonlar ortaya çıkabilir.

PATOJEN CİNSLERİ NELERDİR?

Patojenler, farklı tiplerde mikroorganizmalardan oluşur. En yaygın patojen çeşitleri şunlardır:

• Virüsler

Virüsler, bir hücreye girerek onu enfekte eden ve çoğalmasını sağlayan parazitik genetik malzemeden oluşan mikroskopik organizmalardır. Soğuk algınlığı, grip ve COVID-19 üzere yaygın hastalıkların birçoğundan sorumludurlar. Virüsler, hücre içinde çoğalırlar ve enfekte ettikleri hücreleri hasara uğratırlar.

• Bakteriler

Bakteriler, tek hücreli mikroorganizmalar olup çoklukla etrafımızda yaygın olarak bulunurlar. Birtakım bakteri tipleri yararlıdır ve bedenimizde sindirime yardımcı olur yahut bağışıklık sistemimizi takviyeler. Lakin, öbür bakteri çeşitleri enfeksiyonlara ve hastalıklara neden olabilir, örneğin boğaz enfeksiyonları yahut idrar yolu enfeksiyonları.

• Mantarlar

Mantarlar, nemli ve sıcak ortamlarda büyüyen mikroskopik organizmalardır. Mantar enfeksiyonları, cilt, tırnaklar ve genital bölgeler üzere farklı beden bölgelerini etkileyebilir. Ayak mantarı ve vajinal mantar enfeksiyonları üzere mantar kaynaklı hastalıklar epey yaygındır.

• Parazitler

Parazitler, diğer bir organizmada yaşayan ve ondan beslenen organizmalardır. Bağırsak parazitleri, sıtma ve uyuz üzere hastalıklar parazitler tarafından oluşturulan birtakım rahatsızlıklara örnek olarak verilebilir. Bu çeşit hastalıklar, parazitlerin insan bedeninde üremesi ve yayılması sonucunda ortaya çıkar.

PATOJEN NASIL BULAŞIR?

Patojenler, farklı yollarla insanlara bulaşabilir. Bu bulaşma yolları şunlardır:

• Hava Yoluyla Bulaşma

Birçok virüs ve bakteri, teneffüs yoluyla insanlara bulaşır. Hasta bir kişi öksürdüğünde yahut hapşırdığında, havada bulunan mikroorganizmalar öteki beşerler tarafından solunabilir ve enfeksiyon oluşabilir. Bilhassa kalabalık ve kapalı alanlarda hava yoluyla bulaşma riski artar.

• Suyun ve Besinlerin Kontamine Olması

Bazı patojenler, kirli su yahut kontamine besinler yoluyla bulaşabilir. Beşerler bu suyu içer yahut kontamine besinleri tüketirse, patojenler bedene girer ve hastalıklara neden olabilir. Bu nedenle, içme suyu ve besin hijyeni değerlidir.

• Cinsel Yolla Bulaşma

Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, bilhassa bakteri ve virüslerin neden olduğu enfeksiyonlar, cinsel temas sırasında bulaşabilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunmak için prezervatif kullanımı kıymetlidir.

• Vektörler Aracılığıyla Bulaşma

Bazı hastalıkların bulaşmasında vektörler, yani taşıyıcı organizmalar değerli rol oynar. Sivrisinekler, keneler ve sinekler üzere vektörler, patojenleri bir şahıstan başkasına taşıyabilirler. Bu çeşit hastalıklar, ekseriyetle bölgelere has olabilir.

PATOJENİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR NELERDİR?

Patojenler, çeşitli hastalıklara neden olabilir. İşte yaygın hastalıklar ve neden oldukları patojenler:

• Soğuk Algınlığı ve Grip

Soğuk algınlığı ve grip, çoklukla virüslerin neden olduğu teneffüs yolu enfeksiyonlarıdır. Bu hastalıklar, öksürme ve hapşırma üzere temas yoluyla süratle yayılabilir.

• COVID-19

COVID-19, SARS-CoV-2 isimli virüsün neden olduğuğu bulaşıcı bir hastalıktır. Teneffüs yoluyla bulaşan bu virüs, dünya genelinde salgınlara yol açmış ve pek çok kişinin hayatını etkilemiştir. COVID-19’un belirtileri ortasında ateş, öksürük, nefes darlığı, tat ve koku kaybı üzere semptomlar bulunur. Bu hastalık, önemli akciğer enfeksiyonlarına ve hatta mevte neden olabilir. Aşılar ve hijyen tedbirleri, COVID-19’un yayılmasını denetim altına almak için kıymetli adımlardır.

• Diğer Enfeksiyonlar

Bakterilerin neden olduğu enfeksiyonlar ortasında boğaz enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları ve cilt enfeksiyonları bulunur. Bu tıp enfeksiyonlar ekseriyetle antibiyotik tedavisiyle yönetilir.

• Ayak Mantarı ve Vajinal Mantar Enfeksiyonları

Mant a rlar, ayaklarda ve genital bölgede enfeksiyonlara neden olabilir. Ayak mantarı, kaşıntı ve kızarıklıkla kendini gösterirken, vajinal mantar enfeksiyonları kaşıntı, yanma ve akıntıya yol açabilir. Antifungal ilaçlar ekseriyetle bu enfeksiyonların tedavisinde tesirlidir.

• Sıtma

Sıtma, parazitik bir hastalıktır ve sivrisineklerin ısırmasıyla bulaşır. Bu hastalık, ateş, titreme, kas ağrıları ve terleme üzere semptomlarla kendini gösterir. Sıtma, dünya genelinde birçok ülkede hala değerli bir sıhhat problemidir.