Independenta faciasının üzerinden 43 yıl geçti

İstanbul Boğazı dünyanın en önemli ticaret yolları arasında yer alıyor. Bu stratejik su yolunda her yıl ortalama 20 gemi kazası meydana geliyor. O kazalar arasında hafızalardan silinmeyen ise 15 Kasım 1979’daki ‘Independenta’ faciası oldu. Hem can hem de çevre kayıplarına yol açan tanker kazasının pek bilinmeyen kayıtlarını TRT arşivinden çıkardık.

Rumen bandralı Independenta gemisi Libya’da yüklenen 95 bin ton ham petrol ile yola çıkmıştı. Amacı Romanya’nın Köstence Limanı’na ulaşmaktı. 15 Kasım sabahı saat 5.30 sıralarında Haydarpaşa açıklarında, Karadeniz yönünden gelen Yunan bandralı Evriali isimli kuru yük gemisi ile çarpıştı.

Önce büyük bir patlama meydana geldi. O kadar şiddetliydi ki sesi Bakırköy’den Pendik’e kadar duyuldu. İstanbul’un kıyı kesimlerindeki bazı evlerin camları patladı, bazı binalar hasar gördü. 150 bin ton ağırlığındaki Independenta o patlamayla alev aldı.

‘Independenta’ Türkiye’nin en büyük çevre felaketlerinden biri oldu

Kaza sonucu 43 kişi yaşamını yitirdi. Korkunç tablo bununla da sınırlı değildi. Independenta’daki yangın 27 gün boyunca söndürülemedi. Alevlerin üzerinde yükselen yoğun duman gökyüzünü siyaha bürüdü. Tankerdeki 30 bin ton ham petrol yandı. Geriye kalan 65 bin tonluk kısım da Marmara’nın mavi suyuna karıştı.

Sızan petrolün daha geniş alanlara yayılmasını engellemek için bir kilometre uzunluğunda bariyer yerleştirildi. Ancak bu da çevre felaketinin önüne geçemedi. Deniz dibinde yaşayan canlıların yüzde 96’sı yok oldu. İstanbul’da tutulan balıklar uzun süre yenilmedi. Ağır petrol kirliliği nedeniyle deniz yüzeyinde siyah bir tabaka oluştu. Kaza, Türkiye’de meydana gelen en büyük çevre felaketleri arasında yer aldı.

İki gemide de kılavuz kaptan bulunmuyordu

Kaza soruşturması kapsamında hazırlanan bilirkişi raporunda Yunan gemisinin "büyük kusuru bulunduğu", Rumen tankerinin ise "az kusurlu" olduğu tespit edildi. Üstelik kaza sırasında iki gemide de kılavuz kaptan yoktu.

Enkazı 8 yıl sonra kaldırıldı

Neredeyse bir ay süren yangında Independenta tamamen kullanılamaz hale geldi. Koca gemiden geriye çelik yığınları kaldı. İstanbullular yıllarca o parçalara bakarak deniz yolculuklarını yaptı. Geminin enkazı kazadan 8 yıl sonra, 1987 yılında Tuzla’ya çekildi.

Kurgu: Cihan Karaahmetoğlu