İbb Kent Tiyatroları, Yeni Dönem Açılışını “Bu Memleket Bizim” Oyunuyla Harbiye Açıkhava’da Yapacak.

Haber : ÇAĞATAN AKYOL – Kamera: SADIK KARAKULOĞLU

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kent Tiyatroları, 2023-2024 dönem açılışını Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu’nda “Bu Memleket Bizim” oyunuyla yarın ve pazar günü yapacak. Kent Tiyatroları Genel Sanat Direktörü Ayşegül İşsever, “2024’te İstanbul Kent Tiyatrosu 110’uncu yaşını kutlayacak. Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı, münasebetiyle biz kuruluşuna tanıklık ettiğimiz Cumhuriyete çok özel bir hürmet duruşu olsun istedik. Seyirciyle bu hürmet duruşunu hoş kucaklaştırmak için çok çalıştık. Artta çok emek var. İstedik ki kolay bir oyunla değil; bizim oluşturduğumuz, tüm mevcudiyetimizin katıldığı bir oyun olsun” dedi.

İBB Kent Tiyatroları, 2023-2024 döneminin açılışını yarın ve pazar günü (16-17 Eylül) Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Tiyatrosu’nda yapacak. ŞYeni dönemin açılışında, Cumhuriyet’in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün “Nutuk” yapıtı başta olmak üzere şair Nazım Hikmet’in Kuvayi Ulusala Destanı, Ulusal Uğraş ve Cumhuriyet’in kuruluşuna yazdıklarıyla ışık tutan Erol Toy, İsmet Küntay, Samim Kocagöz ile Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun metinlerinden modüllerin yer aldığı “Bu Memleket Bizim” oyunu İstanbullularla buluşacak.

300’Ü AŞKIN OYUNCU SAHNEDE OLACAK

Döneme ilişkin gereçlerin taranarak araştırma ve dokümantasyonunu dramaturji ünitesinin üstlendiği oyunun direktörlüğünde Ali Gökmen Altuğ, Aslı Öngören, Yıldırım Fikret Urağ ve Yiğit Sertdemir vazife aldı. Çiğdem Erken’in yöneticilik yaptığı oyunda Deniz Noyan orkestrasyonu, Burçak Çöllü de koro düzenlemesini üstlenerek özel müzikler besteledi. Hakan Elbir’in şefliğindeki müzikler, Dicle Doğan’ın koreografisiyle yaşanan öyküler sahnede tekrar hayat bulacak. Barış Dinçel’in tasarladığı tiyatronun tasarım takımının hazırladığı dekorun üzerinde Nihal Kaplangı’nın tasarladığı, tasarım grubunun hazırladığı kostümlerle Mustafa Kemal Atatürk ile Ulusal Gayret’in değerli kahramanlarının öyküleri canlanacak. 300’ü aşkın oyuncu ve 20 kişilik dans grubu de sahnede olacak.

AYŞEGÜL İŞSEVER: 2024’TE İSTANBUL KENT TİYATROSU 110’UNCU YAŞINI KUTLAYACAK

Oyun için dün akşam da provalar sürerken oyuncular ve direktörler, yeni sanat dönemine ve “Bu Memleket Bizim” oyununa ait ANKA Haber Ajansı’na konuştu. Kent Tiyatroları Genel Sanat Direktörü Ayşegül İşsever, repertuvar ile ilgili şu bilgileri verdi:

“Biz iki yıllık repertuvar açıklamıştık. Bu sene, ikinci yılımız. Açıkladığımız repertuvarın yüzde 75’ini gerçekleştirdik. Geriye yüzde 25’lik kısım kaldı. Ona da yine klasiklerle devam ediyoruz. Biz her sene ekim ayında açılış yapıyoruz lakin bu sene birinci kere Cumhuriyet’in 100’üncü yılına ithafen eylülde açılış yapıyoruz. Ayın 16’sında ve 17’sinde ‘Bu Memleket Bizim’ isimli oyunumuzla Cumhuriyet’e bir hürmet duruşu yapacağız. Bütün seyircimizin çok beklediği ve keyifli bir oyun olacağını düşünüyorum. Seyircimizin de çok istek ettiği, bize çok yakıştırdığı bir oyun olacak. Biz bu sene, 2024’te İstanbul Kent Tiyatrosu 110’uncu yaşını kutlayacak. Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı, hasebiyle biz, kuruluşuna tanıklık ettiğimiz Cumhuriyet’e çok özel bir hürmet duruşu olsun istedik. Seyirciyle bu hürmet duruşunu hoş kucaklaştırmak için çok çalıştık. Artta çok emek var. İstedik ki kolay bir oyunla değil; bizim oluşturduğumuz, tüm mevcudiyetimizin katıldığı bir oyun olsun.

“EŞSİZ VE EŞSİZ OLMASINI İSTEDİK”

Dramaturji kısmı bir ana kasnak oluşturdu. Aşağı üst herhalde bir 110 oyun okudular. Ondan bir kolaj yapıldı. Daha sonra biz bu kolajı 4 direktörümüze teslim ettik. Onlar da çok daha farklı bir hale getirdiler ve tüm oyuncu arkadaşlarımızın oynayabileceği özel bir oyun çıktı ortaya. Bütün bir yaz boyunca çalışıldı. Bir tek temmuz ayında şöyle bir 15 gün tatil yapabildik. Onun dışında bayağı süratli ve keyifli bir çalışma oldu. Bizim için ayrıyeten öteki bir özelliği de var. Kent Tiyatrosu’nun geleneğinde olan bir şeydir. Yani biz dünyayı yine keşfetmiyoruz. Ben 1985 yılında tiyatroya girdim. Kent Tiyatrosu’na girdiğimde Çalıkuşu ve Sarıpınar, tekrar bu türlü büyük bir yapım olmuştu. Onlar da tekrar manalı gecelerdi. Orada da Kent Tiyatrosu tüm mevcudiyetiyle vazife aldı. Artık ortadan biraz vakit geçti, bayrağı biz devraldık. İnşallah bizden sonra da bu biçimde kaç nice kutlamalar yapılsın, Cumhuriyet’in bir yüzyılını daha göremeyeceğiz; o yüzden bizim için çok manalı bu gece. Eşsiz ve eşsiz olmasını istedik.”

YİĞİT SERTDEMİR: CUMHURİYETİMİZİN 100’ÜNCÜ YILINI KENT TİYATROSU’NUN BÜTÜN İŞÇİLERİNİN BİR ORTADA KUTLAMASI OLAĞANÜSTÜ

Yönetmenlerden Yiğit Sertdemir de Kent Tiyatrosu’nun, Türkiye’nin en eski sanat kurumlarından birisi olduğunu söyledi. Sertdemir, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bu sene de çok özel bir sene. Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı. Hasebiyle alışılmış ki bu kadar eski bir kurum Cumhuriyeti kutlamayacaktı da ne yapacaktı diye düşündü Genel Sanat Direktörümüz Ayşegül İşsever. Hasebiyle da bir proje üretmemizle ilgili fikir beyanında bulundu. Bunun üzerine evvel dramaturglarımız birer metin hazırladılar. Sonra 4 direktör Ali Altuğ, Aslı Öngören, Yıldırım Fikret Urağ ve ben Yiğit Sertdemir; o metinler üzerinden hoş bir kurgu yaptık ve Nazım’ın dizeleriyle, ‘Bu Memleket Bizim’ ismiyle de bu projeyi oluşturmayı düşündük. Aslında projenin özünde birkaç öge var. Birincisi; natürel ki Cumhuriyetimizin 100’üncü yılını Kent Tiyatrosu’nun bütün sanatkarlarının, bütün işçilerinin bir ortada kutlaması harikulâde bir şey. Zira çok eski bir kurumun Cumhuriyet’i tıpkı vakitte koruyarak, kollayarak devam ettireceğinin de muştusu. İkincisi; Kent Tiyatrosu kocaman bir ailedir, Türkiye’nin en eski sanat kurumu olması hasebiyle de. Bu projede hepimizin buluşuyor olması tıpkı vakitte çok büyük bir kutlama manasına geliyor. Üçüncüsü de seyirciyle buluşmamız manasında aslında bir yüzyıl daha Cumhuriyet’i devam ettireceğimizi, sanatın gücünü gerimize alarak seyircimizle buluşacağımıza dair de bir muştu. O yüzden hem dönemimizi bu oyunla açmak, yüzyıl daha sahnede olacağımızın işareti hem de bu süper kutlamanın, bu hoş gecenin bir dokümanı.

“SEYİRCİMİZİ GÖRKEMLİ VE BİR O KADAR DA YALNIZCA BİR CUMHURİYET ANLATISI BEKLİYOR”

Şehir Tiyatrosu’nun bütün sanatkarları, birebir vakitte dansçılar ve orkestramız var. Sahne üzerinde seyircilerimiz en azından finalde 350 kişiyi görecekler. Seyircimizi aslında çok görkemli ve bir o kadar da sade bir Cumhuriyet anlatısı bekliyor. Oyunun temasını temelde Mustafa Kemal Atatürk’ün 29 Ekim günü bir cümlesine dayanarak yapılandırdık. O da ‘Bana bir saat müsaade buyurun. Aldığım kararı size ileteceğim’ diyerek odasına çekiliyor Mustafa Kemal. Biz bütün oyunu bu bir saatlik düşünme paydasında geçiriyoruz. Yani geçmişe dönüp bütün o süreci hatırlıyor, böylelikle bize de hatırlatmış oluyor ancak bu bağlam hem günümüzün kimi ögeleriyle örtüşüyor hem de gelecek yüzyıla bir referans veriyor. O yüzden seyircimizi oyunumuzu, Kent Tiyatrosu’nu ve Türk tiyatrosunu aslında Türkiye tiyatrosunun en kıymetli isimlerinden birisi olan Zihni Göktay’la da açıyor olduğumuzu düşünürsek çok büyük bir buluşma, kavuşma ve birbirimize vereceğimiz bir kelam olarak da pahalandırmak mümkün.

“SEYİRCİLERİMİZ, BİREYLERİN TEMSİL ETTİĞİ FİKİRLERİ DE GÖRECEK”

Tarihi olarak Mustafa Kemal Atatürk elbette ki var fakat aslında Mustafa Kemal Atatürk’ü bir fikir, bir temsiliyet olarak ele aldığımız için 7 kişi canlandırıyor. Onun dışındaki tarihi karakterler biraz daha evrenselleştirerek, biraz daha temsiliyet ögesi ön planda tutularak yerleştirildi. Münasebetiyle isimleri zikredilmese dahi en azından tarihi bilen, geçmişimizi bilen, bu bahiste ilgisi olan şahıslar de ‘Ha bu kişi, şu an Halide Edip’in cümlelerini bize kavuşturdu. Şu an öteki birisi diğer bir cümleyi kavuşturdu’ üzere değerlendireceklerdir. Değerli olan bizim burada, aslında Mustafa Kemal’in de söylediği üzere ‘Naçiz bedenim şüphesiz toprak olacaktır lakin Cumhuriyet payidar kalacaktır ve fikirlerdir temel olan’. Biz de bu oyunda bireylerden çok fikirleri, o şahısların bize kavuşturduğu fikirleri daha çok tutmaya çalıştık. O yüzden yalnızca şahısları değil, o bireylerin temsil ettiği fikirleri de seyircilerimiz görecek.”

ZİHNİ GÖKTAY: DEMOKRASİYİ, CUMHURİYETİ VE KENT TİYATROSU’NU DEVAM ETTİRİYORUZ

Oyunculardan Zihni Göktay, “Şehir Tiyatroları’nın, Darülbedayi’nin, Hoşluklar Konutu’nun 109’uncu yılı. Benim sanatta 60’ıncı yılım ve Cumhuriyetimizin de 100’üncü yılı” diyerek kelamlarına başladı. Göktay, şunları söyledi:

“Tabii bu çok değerli sayılar üst üste örtüşünce geçmişte çok büyük anılar yatıyor. Biz bunların bir kısmını yaşatmaya çalıştık, bundan sonra da yaşatacağız. Değerli olan şu anda Cumhuriyetimizin 100’üncü yılı. 100 yılı aşkın bir vakitte Cumhuriyetimiz Ulu Lider Atatürk’ün bize emanet ettiği çok değerli bir olgu. ‘Bunu sakın yere düşürmeyin. Size teslim ediyorum’ dedi Ulu Başkan Atatürk. Biz de gözümüz üzere saklıyoruz. Bazen demokrasinin inkıtaya uğradığı vakitler oldu fakat biz onu çabucak yere düşmeden kurtardık, demokrasiyi devam ettiriyoruz, Cumhuriyeti ve Kent Tiyatrosu’nu. ‘Bu Memleket Bizim’ performansı arkadaşlarımız Yiğit Sertdemir, Yıldırım Fikret Urağ, Ali Gökmen Altuğ bir ortaya toplandılar ve Kent Tiyatroları Genel Sanat Direktörü Ayşegül İşsever kızımız da Kültür AŞ, büyükşehir belediyesi, kültür dairesi çok büyük yardımlarla bu performansı gerçekleştirmeye çalıştık.

“BENİM İÇİN ‘MEDDAH VE ÇÖMEZİ’ DİYE ÖZEL BİR SAHNE YAZILDI”

Hemen çabucak bütün yaz Kent Tiyatrosu tatil yapmadan bunlaydı. 450 kişi birden oynuyor. Büyük bir senfoni orkestrası eşliğinde metinler titizlikle çalışıldı. Tarihi bir yanılgıya düşmeden profesörlere danışıldı, arşivler karıştırıldı ve yazıldı, tekrar bozuldu, tekrar yazıldı, detayda mükemmeliyetçi olmaya çalıştık. Artık birebir anda 450 kişi birden birinci kez Kent Tiyatrosu’nda sahneye çıkıyor, 100’üncü yılın gururuna. 16 ve 17 Eylül geceleri Açıkhava Tiyatrosu’ndayız. Biletlerimiz çıkar çıkmaz yarım saatte tükenmiştir. Döneme binmesini istiyorlar, tekrarlanmasını istiyorlar. Bütün bu zorluklara karşın herhalde 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı’nda da oynayacağız üzere görünüyor. Tıpkı vakitte dönem da açılıyor. Benim de ayrıyeten dönem içinde oyunum var. Benim bir de ayrıcalığım şöyle ki benim için özel bir sahne yazıldı, ‘Meddah ve Çömezi’ diye. Onu da kızım Zeynep Göktay Dilbaz’la birlikte oynuyorum. Damadım öteki bir skecin içinde oynuyor. Benim için de gecenin farklı bir değeri var. Sevinçliyim, kıvançlıyım, huzurluyum. ‘Bu Memleket Bizim’ oyununu, Cumhuriyetimize Kent Tiyatrosu’ndan bir armağan olarak tevdi ediyoruz. Bundan sonra da daha güzelliklerde, bizden sonra bu emaneti devralacak olan beşerler, kardeşlerimiz, torunlarımız buna sahip çıksınlar.”

LEVENT ÜZÜMCÜ: ÖZGÜR BİÇİMDE YAŞAMAYA ÇALIŞAN TEK SANAT KURUMU

Oyunda yer alan Levent Üzümcü de Kent Tiyatrosu’nun, Cumhuriyetten eski Türkiye’de yaşayan tek kurum olduğuna dikkat çekti. Üzümcü, şöyle konuştu:

“Özgür bir biçimde yaşamaya çalışan ve tek sanat kurumu. Bu kadar eski olan tek sanat kurumu olarak hatta dünyada da sayılı yerde olan bir kurum. Cumhuriyetin 100’üncü yılını biz kendi materyalimizle, elimizdeki kendi gücümüzle, orkestramızla, oyuncumuzla, dansçımızla, ışıkçımızla, set personelimizle, dekorcumuzla, tasarımcımızla bir bütün olarak kutlamayı düşündük. Genel Sanat Direktörlüğü’nün bu türlü bir tasarrufu oldu. Aylardan beri çalışıyorlar. Benim olduğum küme, aylardan beri öteki bir oyunun provasında; 4 Ekim’de prömiyeri yapılacak ‘Savaş ve Barış’ oyununun provasındayız. Ben artık bütün gün Savaş ve Barış provası yaptım, üstte Harbiye Muhsin Ertuğrul’da. Oradan aşağıya indim, buraya geldim. Artık bir de burada prova yapacağım.

“SEYİRCİYİ, ÇOK AZ BULUNACAK BİR ŞOV BEKLİYOR”

Bu büyük şovun o bizim için ayrılmış kısmına ekleneceğiz. Bir defa unique (eşsiz), kendine has bir temsil onları (izleyiciyi) bekliyor. Bir defa çok fazla bir şov sayısı olmayacak, ikiyle hudutlu. Zira bu kadar büyük bir kalabalığı, bu kadar kıymetli bir şovda toplayabilmek çok güç. Dönem içerisinde bunun olabilmesi imkanlı değil. Yalnızca burada, dönemimiz başlamadan evvel, yoksa biz de isterdik 29 Ekim’de bu türlü bir şey yapabilelim lakin bu kadar büyük bir takım, göreceksiniz Harbiye Muhsin Ertuğrul Sahnesi’nde bile olmaz. En büyük sahnelerimizden biridir o. Böylesine büyük bir açık hava üzere büyük bir sahneye gereksinimimiz var. Onun içindir ki seyirciyi çok hoş, çok kendine mahsus ve çok ender bulunacak iki günlük bir şov bekliyor.”

“YUVAM OLARAK BELİRLEDİĞİM YER BURASIDIR”

AKP’nin İBB’yi yönettiği periyotta de Kent Tiyatroları takımında yer alırken basına verdiği demeçler ve toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımlar münasebet gösterilerek ihraç edilen Üzümcü, süreçle ilgili şunları anlattı:

“Yaklaşık olarak 7 yıllık bir ortanın akabinde tekrar döndüm Kent Tiyatroları’na lakin gasp edilmiş haklarımla birlikte dönmedim. Şu an davam hala devam ediyor, Anayasa Mahkemesi’nde davam. Onun sonucunu bekliyorum. Ben burada doğdum diyebilirim. Profesyonel hayatta burasıdır benim yuvam olarak belirlediğim yer. Çok seviyorum bu kurumu, yaptığı şeyi. Zira biz burada bir kooperatif üzere çok düşük maaşlarla, çok düşük bilet paralarına, halkımıza, İstanbul halkına tiyatro sunmaya devam ediyoruz. Bunun çok özel bir şey olduğunu biliyorum. Onun bir modülü olmak benim için çok özel. Tiyatrodan atıldığım yıl almış olduğum ödüllerden bir adedinin merasiminde söylediğim üzere benim tanınırlığımda ve benim çapımdaki bir aktörden, seyircinin 3-5 liraya oyun izleyebilmesini bir hak olarak görüyorum. O yüzden de bu hakka sahip çıkabilmek için, onların hakları ismine da buradayım.”