Dünya tasarım devleriyle tıpkı sahnede…Türkiye’yi 34 tonluk yapıtıyla temsil ediyor

Açık Yapıt Londra‘da yine sahnede: Dünya tasarım devleriyle sergilenecek

Yiğit Can HELVACI-Hami YEŞİLYURT/İSTANBUL, – Sanatçı Melek Zeynep Bulut’un ödüllü yapıtı ‘Açık Yapıt’ dünya tasarım devleriyle Londra‘da birebir sahneyi paylaşacak. 34 ton yükünde ve 7 metreye yakın uzunluktaki dev eser, Londra Tasarım Bienali’nin akabinde Londra Tasarım Şenliği’ne davet edildi. Üç ay üzere kısa bir müddette iki memleketler arası stantta Türkiye’yi temsil etme gururunu yaşayan Bulut, “Festivalde büyük dünya markaları ve onların dizayncıları yer alıyor. Bu manada ülkemizi İngiltere’de temsil etmek çok büyük bir gurur. Ödüllü bir iş olarak onlarla birebir sahneyi paylaşacağız” dedi.

Melek Zeynep Bulut, Londra Tasarım Bienali’nin akabinde Açık Yapıt yapıtı ile 16-24 Eylül’de Londra Tasarım Şenliği’nde Türkiye’yi temsil edecek. Başarılı sanatçı bu sefer Victoria & Albert Museum, Chanel, Küçük Cooper üzere dünya devleri ile ‘Açık Yapıt’ı sergileyerek dünya sahnesine çıkacak. 47 ülke ve çeşitli üniversiteler ortasından seçilerek Public Award’ı kazanan eser, bir formun ötesine geçerek, kimi temsillerin yerinden oynamasını simgeliyor ve tariflerin manasını yitirdiği, hudutların bulanıklaştığı günümüzde teatral bir anıt olarak sembolleşiyor. Şenlik kapsamında Londra’nın ikonik noktalarından Thames Irmağı üzerinde, tarihi Tate Çağdaş Müzesi ve ikonik London Eye hizasında sergilenecek ‘Açık Yapıt’, stant mühletince çeşitli paralel etkinlikler de izleyiciyle buluşacak. Eser ayrıyeten, Ekim ayında Türkiye’de sürpriz bir stantla izleyiciyle buluşacak.

“DÜNYA MARKALARI VE ONLARIN TASARIMCILARIYLA BİREBİR SAHNEYİ PAYLAŞACAĞIZ”

Açık Yapıt yapıtının altında çok uzun yıllara dayanan bir çalışma disiplini olduğunu söyleyen ve DHA’ya özel açıklamalarda bulunan sanatçı Melek Zeynep Bulut, “Eser, bienal için üretildi. Açık Yapıt’ta eşik dediğimiz metaforlar, dünyanın geçtiği yeni aralığı temsil ediyor ve eser üzerinden bununla ilgili yorum yapıyoruz. Burada ne bir yer ne bir ses ne de bir heykel üzere davranarak ve bir yandan da hepsi de olarak bir vücut arıyor. Unsurun geldiği noktaya nazik bir tenkit yapıyor. Londra Bienali’nin konusu bu manada yapıtla örtüştüğü için davet üzerine burada sergiledik. Londra’da çok merkezi ve hoş bir yerde sergilendi. Ziyaretçi kitlesi de hayli güçlüydü. Birinci günden itibaren tekrar orada sergileneceğini düşünüyorduk. Zira talep vardı. Ödül aldıktan çabucak sonra Londra Tasarım Şenliği’nden bir davet aldık. Şenlik bienale kıyasla daha geniş kapsamlı bir tertip. Bienal daha çok kültür sanat alıcısına hitap ediyor fakat şenliğin dünya dizaynını kutlayan bir misyonu var. Londra Tasarım Şenliği’nde büyük dünya markaları ve onların dizayncıları yer alıyor. Bu manada orada olmaktan büyük gurur duyduk. Ödüllü bir iş olarak onlarla birebir sahneyi paylaşacağız. Kentin tam merkezinde Tate Çağdaş ve London Eye ortasında hoş bir aksta sergilenecek. Yeniden büyük bir ziyaretçi kitlesiyle buluşmayı hedefliyoruz. Yapıtın neredeyse üç ay olmadan ikinci memleketler arası standı. Fizikî olarak da hayata geçirilmesi güç bir iş; çok kısıtlı müddette kurulan ve tonlarca tartısı olan ayrıntılı bir işten kelam ediyoruz. Geride çok uygun bir tertip gerektiriyor” sözlerini kullandı.

EKİM AYINDA TÜRKİYE’DE SÜRPRİZ STANT

Türkiye’yi İngiltere’de temsil etmekten ötürü büyük bir gurur yaşadığını kelamlarına ekleyen Bulut, “Eserin misyonu bu manada çok kuvvetli. Stant boyunca Türkiye’yi anlatan öteki etkinlikler de gerçekleştirdik. Türk ideolojisini, Türkiye’nin derin anlatılarını eser ile birleştirdik. Yapıtımız Londra’da 16-24 Eylül tarihleri ortasında sergilenecek. Çabucak akabinde Ekim ayında Türkiye’ye getiriyoruz. Türkiye’de sürpriz bir standımız olacak” açıklamasında bulundu.

YAPIT, TARİFLERİN DEĞİŞMESİNİ TEMSİL EDİYOR

Eserin hissini tek bir kalıba sığdırmanın mümkün olmadığını kelamlarına ekleyen Bulut, “Milyarlarca insanın hissini yönetemeyiz. Lakin insanları ortak bir kanalda tutup bağlayan bir ruhsal aralık var. Bir eser bunu yapabilir mi, bu lakin bir soru işareti olur. Lakin insanların zihninde birtakım ortak kadim figürler var. Açık Yapıt’ta da biz sanatçıyı geriye çektik ve kadim olanın formuyla oynadık, orada bir değişkenlik yarattık. Hasebiyle beşerler birinci gördüklerinde aşina oldukları anıtsal bir formla karşılaşıyorlar. Birinci etapta katı bir anıtla karşı karşıya geliyorsunuz. Biraz yaklaştığınızda yapıtın hareketlerine şahit oluyorsunuz. Daha da çok yaklaştığınızda seslendirildiğini ve halinin çok dışında bir soru işareti üzere davrandığını görüyorsunuz. Münasebetiyle bu eser tariflerin değişmesini ve yeni bir dünyayı temsil ediyor ve kolektif bir şuurla konuşuyor” sözlerini kullandı.

EŞİK METAFORU DEĞİŞMEYEN KADİM SORULARI DÖNÜŞTÜRÜYOR

Çalışmalarının daha çok varoluşsal olduğunu lisana getiren Melek Zeynep Bulut, “Fikirler, istikrarlar ve birçok şey değişir ve dünya değişmek üzerine konseyidir. Benim ilgilendiğim şeyler ise hiç değişmeyenler. İnsanlık var olduğundan beri değişmeyen kadim bir varoluş sorunu vardır. Her bölümde yaşayan insanın sorduğu sorular vardır ve bu sorularla ilgileniyorum. Münasebetiyle Açık Yapıt, varoluşsal dinamiklerin altında taraf buluyor. Yapıttaki eşik metaforu ise bu soruların dönüşmesiyle ilgili. Hakikat soruları ve neyi sorduğumuzla ilgili daha varoluşsal bir tabanda diyebiliriz” diye konuştu.

“ESER KENDİ SEYAHATİNİ KENDİ ÇİZDİ”

Melek Zeynep Bulut, yapıtın nerede olmak istediğine kendisinin karar verdiğini söylüyor ve ekliyor:

“Sanatçı nefsini ve egosunu yapıttan çekmemiz gerekiyor. Zira bir şey ürettikten sonra artık o da var. Bir fikir olarak gerçekliği var. Orada canlı kalan da fikirdir. Yapıtı birinci oluşturduğumuz günden itibaren bir suyun üzerinde hayal ediyorum. Fakat bu neresi bilmiyorum. Şimdiye kadar eser kendi seyahatini kendi çizdi, ben de ona daima eşlik ediyorum.”

“BİR SANATÇI İÇİN EN SIKINTI ŞEY YAPTIĞI İŞİ ANLATMAK”

Üretimiyle gelecek jenerasyonlara örnek olmayı ve onlara yeni alanlar açmayı hedeflediğini söyleyen Bulut, “Eserlerimizi, yaptığımız işleri anlatıyoruz zira bizden sonra gelecek kuşakların de kültüre, sanata, spora aşina olmasını istiyoruz. Hoş şeyler üretelim ve örnek olalım istiyoruz. Bir yandan da bir sanatçı için en sıkıntı şey yaptığı işi anlatmak. Zira o kadar soyut bir taban ki orası bunu anlatmak çok güç. Ben tarihe küçük şık notlar bırakmak istiyorum zira buradan birisi bir şey yahut bir cümle alabilir. Bu da öbür bir şeyin önünü açarak yeni bir şeyin üretilmesine ve yeni alanların açılmasına vesile olabilir” diye konuştu.

“KİNETİK HEYKELLERİ SOSYOLOJİ, PSİKOLOJİ VE FİZİKLE HARMANLADIM”

Disiplinler ortası çalıştığını ve her şeyin bir bütün olarak birbiriyle kontaklı olduğunu söz eden Bulut, “Ne tasarımı ne fiziği ne psikolojiyi ne matematiği birbirinden ayıramayız. Her şey tek bir kimyayla ilerler. Ben de şimdiye kadarki tecrübelerim doğrultusunda yaptığım kinetik heykelleri sosyoloji, psikoloji ve fizikle harmanlandım” dedi.

“BİR UÇAK YALNIZCA BİZİM 34 TONLUK ESERİMİZİ TAŞIDI”

Eserin teknik boyutuna da vurgu yapan sanatçı Melek Zeynep Bulut, “Sergiyi yapacağımız alan tarihi bir alan olduğu için sıcak süreç yasak. Hasebiyle Açık Yapıt yapıtını kesimlere ayıramayız. Bir lego üzere taşımamız gerekiyor. Açık Yapıt, sanatsal boyutunun yanı sıra çok düzgün de bir mühendislik yapıtı. Bu manada çok güçlü bir grupla çalıştık. Eser bir lego üzere yüzlerce kesimden oluşuyor ve yerinde birleştiriliyor. Bunun bir metodolojisi var. 34 tona yakın bir yükü var ve bir uçak yalnızca bizim eserimizi taşıdı. Projelerin hayata geçmesi için bunları da düşünmek ve konuşmak gerekiyor. Bir gün gümrükçü oluyoruz, bir gün endüstride çalışıyoruz. Projeler bu türlü böyle hayata geçiyor” dedi.

Bu yıl 20’nci edisyonunu kutlayacak olan Londra Tasarım Şenliği, Londra dünya tasarım başşehri resmi misyonunun da konut sahibi. Şenlik, dünyanın önde gelen tasarım etkinliklerinden biri olarak birbirinden yaratıcı memleketler arası dizayncıları bir ortaya getiriyor. Tasarım sanayisinin büyümesinde kilit bir rol oynayan şenlik daha evvel de Zaha Hadid, Vivienne Westwood, David Adjaye, Thomas Heatherwick üzere değerli isimleri ağırlamış ve yapıtlarını sahnelemişti. Ana sponsoru Halkbank olan ‘Açık Yapıt’ Türk Hava Yolları taşıma sponsorluğu ve Kültür ve Turizm Bakanlığı resmi takviyesi ile şenlikte yerini alacak.

MELEK ZEYNEP BULUT HAKKINDA

Melek Zeynep Bulut’un çalışmaları mimarlık, heykel, psikoloji ve davranış bilimlerinin bir sentezinden oluşuyor. Yapıtlarında soyut ve somut tecrübeler heykel-mekan – mekan-içgüdüsel tecrübe tahlilleri ile işleniyor. Sanatçı, yapıtlarını kamusal alana bir temas objesi olarak yerleştiriyor ve sahneler yaratıyor. Görsel algıyı fizikî ve ruhsal boyutta sorgulatan bu tecrübe yeni dünya, insan ve toplum için de ‘yeni bağlantı’ya dönüşüyor.

1989 İstanbul Beyoğlu doğumlu sanatçı, fotoğraf ve heykel temelli eğitiminin akabinde mimarlık ve tasarım alanında lisans ve yüksek lisans eğitimlerini tamamladı. Bulut, hala hem İstanbul hem de Paris’te multidisipliner bir stüdyo olarak üretimlerini sürdürüyor.