ABD ve İsrail "İran nükleer anlaşmasını" görüştü

İsrail Başbakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, Lapid ile Biden telefonda, "İran’ın nükleer programına ilişkin müzakere edilen anlaşma ve İran’ın nükleer silaha doğru ilerleyişinin engellenmesi için çeşitli çabaları geniş biçimde" ele aldı.

 

İki liderin, "İran’ın Orta Doğu ve ötesindeki terör faaliyetleriyle son gelişmeleri" masaya yatırdığı aktarıldı. Lapid’ın, "son dönemde Suriye’de Biden’ın emrini verdiği hava saldırılarının önemini vurguladığı" paylaşıldı.

 

ABD Başkanı Biden’ın, "İsrail’in güvenliğine, düşmanlarını caydırmaya ve kendisini her türlü tehdide karşı savunma becerisine derin bağlılığını vurguladığı" kaydedildi.

 

İsrail basınında yakın zamanda çıkan haberlerde, Başbakan Lapid’in İran’ın nükleer programına ilişkin müzakere edilen uluslararası anlaşma taslağı için Joe Biden ile görüşmeye çalıştığı ancak bu görüşmenin gerçekleştirilemediği belirtilmişti.

 

ABD, geçen günlerde Suriye’de İran’ın Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı gruplara yönelik olduğu iddiasıyla 24 saat içinde iki ayrı hava saldırısı düzenlemişti.

 

İran ile nükleer anlaşma ve müzakere süreci

 

İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.

 

Washington, eski Başkan Donald Trump döneminde, 2018’de anlaşmadan tek taraflı çekilerek İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başlayınca Tahran da anlaşmadaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş ve yeniden yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme dahil bir dizi adım atmıştı.

 

Anlaşmanın yeniden uygulanmasını sağlama ve ABD’nin anlaşmaya dönüşü için Nisan 2021’den beri Avrupa Birliği’nin (AB) koordinatörlüğünde Viyana’da yapılan müzakereler 8 Ağustos’ta sona ererken müzakerelerin koordinatörlüğünü üstlenen AB’nin sunduğu taslak anlaşma metni sonrasında taraflar nihai anlaşmaya varma konusunda önceki aylara nazaran çok daha olumlu işaretler vermişti.

 

İran Dışişleri Bakanlığı, AB tarafından sunulan ve nükleer müzakerelerde nihai yol haritası olarak kabul edilen anlaşma taslağına ilişkin görüşlerini 15 Ağustos’ta AB’ye iletmiş ve taslak metne verdikleri yanıta karşılık ABD’nin cevabını beklediklerini açıklamıştı.

 

ABD Dışişleri Bakanlığı, 24 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, İran ile nükleer anlaşmaya ilişkin taslak metne yönelik AB aracılığı ile İran’ın görüşlerine karşılık verdiklerini duyurmuştu. Ancak bakanlık, İran’ın yanıtının içeriği konusunda herhangi bir detay paylaşmamıştı.